In organisaties tot 50 werknemers kan een bestuurder zijn werknemers inspraak geven via een personeelsvertegenwoordiging (PVT). Soms is het instellen van een PVT zelfs verplicht. De PVT heeft meer bevoegdheden dan de personeelsvergadering (PV), maar minder dan de ondernemingsraad (OR). Waarin zit het verschil?
Kleinere organisaties (tot 50 werknemers) hebben meestal geen ondernemingsraad (OR). Tenzij er in de cao een instellingsplicht staat of de bestuurder vrijwillig een OR instelt. Ook als er geen OR is, hebben werknemers recht op inspraak. Bij organisaties tot 10 werknemers volstaat een personeelsvergadering; vanaf 10 werknemers kan de bestuurder een personeelsvertegenwoordiging instellen (artikel 35c van de Wet op de ondernemingsraden (WOR)). Dit is hij verplicht als de meerderheid van de werknemers hierom vraagt.
De PVT moet uit minimaal 3 werknemers bestaan, die door middel van een geheime schriftelijke stemming door de werknemers worden gekozen. Net als OR-leden hebben leden van de PVT recht op scholing, mogen ze onder werktijd vergaderen, genieten ze bescherming tegen benadeling en ontslagbescherming, en moeten zij zich houden aan de geheimhoudingsplicht. In overleg met de bestuurder mag de PVT daarnaast een commissie instellen of een (externe) deskundige inschakelen. Dat laatste is een belangrijk verschil met de PV, die geen recht heeft om een deskundige in te schakelen.
Ook al functioneert de PVT in grote lijnen net als de OR, de PVT heeft duidelijk minder bevoegdheden. Zo is het instemmingsrecht van de PVT beperkt tot de arbeids- en rusttijdenregeling en regelingen die betrekking hebben op de arbeidsomstandigheden, het ziekteverzuim of het re-integratiebeleid. Ook het adviesrecht van de PVT werkt anders dan bij de OR. De PVT heeft alleen adviesrecht bij besluiten die belangrijke gevolgen hebben voor minimaal 25% van de werknemers, zoals een wijziging van de arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden of ontslag om bedrijfseconomische redenen. Dient de bestuurder zijn adviesaanvraag niet op tijd in, dan kan de PVT beroep aantekenen bij de kantonrechter.
De PVT heeft daarnaast recht op informatie over de algemene gang van zaken binnen de onderneming. De bestuurder mag deze informatie mondeling aan de PVT verstrekken. Dit gebeurt in de regel tijdens de overlegvergadering. Alleen informatie over de pensioenregeling moet de bestuurder schriftelijk verstrekken. Voorwaarde is dat de pensioenregeling van toepassing is op minimaal 25% van de werknemers en de bestuurder hier zelf besluiten over kan nemen (dus niet als de pensioenregeling is vastgelegd in de cao).
Meer informatie over het vormgeven van een OR vindt u in de toolbox Richt in 8 stappen een ondernemingsraad op.