Onbehoorlijk gedrag van leidinggevenden naar werknemers leidt tot een vervelende sfeer op de werkvloer en hoge kosten vanwege ziekteverzuim. Eén op de negen werknemers krijgt te maken met onethisch gedrag waarbij leidinggevenden liegen tegen de werknemers, ze uitschelden, bekritiseren of in het openbaar kleineren.
Het gedrag van leidinggevenden blijkt niet alleen vanuit rationele overwegingen te komen, ook emoties spelen daarbij een belangrijke rol. Dat blijkt uit promotieonderzoek naar onethisch leiderschap van Stacey Sanders aan de Rijksuniversiteit Groningen. Omdat ziekteverzuim door dit onbehoorlijke gedrag in de papieren kan lopen, onderzocht ze de oorzaak van het gedrag.
Eerder was al bekend dat macht de slechte eigenschappen van leidinggevenden versterkt. Nu is duidelijk geworden dat dat ook geldt voor ‘hoogmoedige trots’ (trots gebaseerd op bluf en arrogantie) en minachting. Hoe meer minachting een leidinggevende voelt voor zijn werknemers, hoe groter de neiging om zich onbehoorlijk te gedragen.
Verder stelden leiders zich ethischer op als zij zichzelf als een moreel sterk persoon zagen. Werknemers bleken zelf slechter gedrag te vertonen als hun leidinggevende dat ook deed. In het onderzoek mochten de deelnemers aangeven hoeveel (pijnlijk) pittige saus ze hun leidinggevende wilden voorschotelen. Daarbij kwam een ethisch leidinggevende er een stuk beter vanaf dan een onethische leider; die laatste kreeg veel meer pittige saus als het aan de deelnemers lag.
Uw OR heeft de mogelijkheid om te inventariseren hoe uw achterban de leidinggevenden in uw organisatie ervaart, bijvoorbeeld via een medewerkerstevredenheidsonderzoek (tool). Blijken werknemers ook met onethisch gedrag te maken te krijgen, dan is het goed om dit bij de bestuurder aan te kaarten. Mogelijk heeft uw organisatie al baat bij een cursus voor de leidinggevenden, zoals zelfreflectie of coachend leidinggeven (e-learning). Verder kan het opstellen en invoeren van een bedrijfsgedragscode (tool) helpen.