Een ondernemingsraad (OR) krijgt vaak toegang tot vertrouwelijke informatie. Dat brengt de OR soms in een lastig parket. De OR van de Helmondse textielfabrikant Vlisco wilde zijn achterban bijpraten over een op handen zijnde reorganisatie, maar daar stak de directie een stokje voor.
Een reorganisatie is erg ingrijpend voor de werknemers, zeker als er banen op het spel staan. Daarom moet de directie haar reorganisatieplannen eerst voorleggen aan de OR. De OR heeft namelijk adviesrecht bij verschillende onderdelen van een reorganisatie (artikel 25 WOR). Vanwege het adviestraject krijgt de OR al in een vroeg stadium informatie over de voorgenomen besluiten van de bestuurder. De OR mag deze informatie echter niet met de achterban of anderen delen als de bestuurder hiervoor geheimhouding heeft opgelegd (artikel 20 WOR).
De OR van Vlisco wilde niet langer wachten met het informeren van de achterban. Een aankomende reorganisatie leidde namelijk tot veel onrust onder de werknemers. Door de coronacrisis verkeert de textielfabrikant al lange tijd in zwaar weer. Eerder dit jaar hadden coronasteun, een tijdelijke sluiting en het beëindigen van de uitzendcontracten onvoldoende effect. De directie zag zich genoodzaakt om te reorganiseren. Hierbij zullen 40 tot 50 werknemers hun baan verliezen, zo’n 10% van het totaal. De OR adviseerde negatief over het reorganisatievoorstel dat de directie bij de raad had ingediend, omdat de noodzaak van het ontslag onvoldoende was onderbouwd. Om de onrust onder de werknemers weg te nemen, wilde de OR de achterban bijpraten. Hierop dreigde de directie alle OR-leden te ontslaan. Ook de vakbonden van FNV en CNV slaagden er niet in met de werkgever tot een akkoord te komen over de reorganisatieplannen. De ontslagdreiging die de OR-leden nu boven het hoofd hang, accepteren zij niet. De bonden beraden zich samen met de OR op vervolgstappen.
OR-leden genieten volgens artikel 21 WOR weliswaar bescherming tegen benadeling of ontslag (artikel), maar die bescherming geldt niet altijd. De directie kan een OR-lid bijvoorbeeld wel ontslaan om bedrijfseconomische redenen of bij overtredingen, zoals ernstige misdragingen of schending van de geheimhoudingsplicht. OR-leden doen er dus verstandig aan om zich aan de geheimhoudingsplicht te houden. Niet alleen vanwege het bedrijfsbelang dat ermee gemoeid is, ook omdat er sancties staan op eventuele schending. Schending van de geheimhoudingsplicht kan zelfs leiden tot strafrechtelijke vervolging. Het is echter de vraag of het hier gaat om geheime informatie of om een ‘gewoon’ spreekverbod. In het laatste geval geldt de wettelijke geheimhoudingsplicht niet.
De geheimhoudingsplicht mag het functioneren van de OR echter niet beperken. Het is daarom verstandig als de OR duidelijke afspraken maakt met de bestuurder als hij geheimhouding wil opleggen, bijvoorbeeld door een einddatum te verbinden aan de geheimhoudingsplicht. De Sociaal-Economische Raad (SER) heeft in het verleden tips opgesteld hoe de OR kan omgaan met de geheimhoudingsplicht.