VERDIEPINGSARTIKEL

Kind heeft altijd recht op legitieme portie erfenis

Helaas komt het wel eens voor dat een ouder door een ruzie met een of meerdere kinderen hen onterfd. Maar dit wil dan nog niet zeggen dat de kinderen dan niets krijgen als de ouder overlijdt/ouders overlijden. Er is namelijk wettelijk geregeld dat het kind dan toch recht heeft op een deel van de erfenis: de legitieme portie. Hoe werkt dit nu precies?

---

Een kind is volgens de wet of bij testament erfgenaam bij het overlijden van de ouder(s). Maar als de verhoudingen tussen ouder en kind niet zo goed zijn kan de ouder in een testament het kind onterven, minder nalaten of een beperking opleggen.

Maar in de wet is wel opgenomen dat er een grens is aan die vrijheid: het onterfde kind heeft altijd recht op een deel uit de erfenis. Dit wordt de legitieme portie genoemd. Degene die een beroep op deze portie kan doen wordt ook wel de legitimaris genoemd.

Helft van het erfdeel

De legitieme portie is een vordering in geld en is de helft van het erfdeel dat een erfgenaam zal ontvangen. Stel u heeft twee kinderen en onterft er eentje, u overlijdt, dan bedraagt de legitieme portie: het wettelijk erfdeel is 1/2, de legitieme portie is de helft hiervan dus 1/4.

Een legitimaris kan in drie gevallen een beroep doen op de legitieme portie:

• als de overledene hem of haar heeft onterfd;
• als het onterfde kind wel iets krijgt uit de erfenis, maar dat minder is dan de legitieme portie;
• als hij of zij meer krijgt dan de legitieme portie, maar er wel een beperking op rust.

De eerste omstandigheid spreekt voor zich. In het tweede geval moet eerst de legitimaire massa (zie kader vorige pagina) worden berekend om erachter komen of de verkrijging volgens het testament lager is dan de legitieme. Bij de derde situatie gaat het om een voorwaarde of last. Het erfdeel kan bijvoorbeeld het volle erfdeel zijn, maar er rust een vruchtgebruik op.

Kind moet zich melden

Het opeisen van de legitieme gaat niet vanzelf. Er is een actie van het kind voor nodig. Het kind dat een beroep doet op zijn legitieme moet dit melden bij de erfgenamen of hun vertegenwoordiger zoals een executeur of vereffenaar. Of bij de langstlevende echtgenoot/partner als er een wettelijke verdeling is (tenzij er een executeur of vereffenaar is). De legitimaris heeft recht op alle informatie die nodig is om de legitieme te kunnen vaststellen.

Een beroep op de legitieme portie moet binnen vijf jaar na het overlijden van de ouder(s) zijn gedaan. Of eerder, als daarvoor een redelijke termijn is gesteld. De legitimaris kan zes maanden na het overlijden de betaling opeisen. Als er nog een langstlevende echtgenoot of samenwonende partner is, is dit anders. Als de wettelijke verdeling van toepassing is, hoeft de portie pas uitbetaald te worden na het overlijden van de langstlevende.

---

---