Titulatuur in aanhef en adressering van brieven

Verstuurt u nog regelmatig brieven, dan moet u weten hoe u iemand moet aanschrijven. Iedereen kan in het Nederlands aangeschreven worden met de aanduidingen de heer of mevrouw, maar afhankelijk van iemands titel, rang of functie kan iemand recht hebben op een andere adressering van en aanhef boven een brief. 
Met de opkomst van e-mail is titulatuur steeds meer in onbruik geraakt, ook in zakelijke correspondentie. Alleen in enkele sterk hiërarchische organisaties en bij bepaalde rituele gebeurtenissen – zoals academische promoties – komen de formele formules nog om de hoek kijken. Hieronder staan de officiële aanduidingen op een rijtje.

A admiraal zijne excellentie
  advocaat weledelgestrenge
  advocaat-generaal edelgrootachtbare
  ambassadeur zijne excellentie
  ambtenaar in schaal 10 tot en met 13 weledelgestrenge
  arts - doctorandus weledelgeleerde
  arts - doctor weledelzeergeleerde
  attaché weledelgestrenge
B baron(es) hoogwelgeboren
  burgemeester grote stad hoogedelgestrenge
  burgemeester kleine gemeente weledelgestrenge
  burgemeester en wethouders edelachtbare
C commandeur hoogedelgestrenge
  commissaris van de koningin zijn/hare excellentie
  commissaris van politie grote stad hoogedelgestrenge
  commissaris van politie kleine gemeente weledelgestrenge
  consul weledelgestrenge
  consul-generaal hoogedelgestrenge
  curator gymnasium weledelgestrenge
D deken hoogeerwaarde
  directeur ministerie en belastingen hoogedelgestrenge
  directeur-generaal ministerie en belastingen hoogedelgestrenge
  doctor weledelzeergeleerde
  doctorandus weledelgeleerde
E eerste luitenant weledelgestrenge
G gemeenteraadslid edelachtbare
  generaal ‘vier sterren’ zijne/hare excellentie
  generaal-majoor hoogedelgestrenge
  gezant hoogedelgestrenge
  gouverneur van overzeese rijksdelen zijne/hare excellentie
  graaf/gravin hooggeboren
  griffier bij de Hoge Raad edelhoogachtbare
  griffier bij een gerechtshof edelhoogachtbare
  griffier bij een rechtbank edelachtbare
  griffier van de Centrale Raad van Beroep en ambtenarengerecht weledelgestrenge
  grootofficier van het Koninklijke Huis zijne/hare excellentie
H hoofdinspecteur der directe belastingen hoogedelgestrenge
  hoofdofficier (KM, KL, KLu en KMar) hoogedelgestrenge
  hoogleraar hooggeleerde
I ingenieur weledelgestrenge
  inspecteur politie, belastingen, middelbaar onderwijs weledelgestrenge
  inspecteur van het hoger onderwijs hoogedelgestrenge
  inspecteur-generaal van politie hoogedelgestrenge
J jonkheer/jonkvrouw hoogwelgeboren
K kamerlid Eerste of Tweede Kamer hoogedelgestrenge
  kandidaat-notaris weledelgestrenge
  kantonrechter edelachtbare
  kapitein (KL, KLu en KMar) weledelgestrenge
  kapitein ter zee hoogedelgestrenge
  kapitein-luitenant ter zee hoogedelgestrenge
  kolonel hoogedelgestrenge
  koning(in) zijne/hare majesteit
  kroonprins(es) zijne/hare koninklijke hoogheid
L lid van Gedeputeerde Staten hoogedelgestrenge
  lid van de Hoge Raad der Nederlanden edelhoogachtbare
  lid van Provinciale Staten hoogedelgestrenge
  lid van Raad van State hoogedelgestrenge
  luitenant ter zee der eerste klasse hoogedelgestrenge
  luitenant ter zee der tweede klasse weledelgestrenge
  luitenant ter zee der derde klasse weledelgestrenge
  luitenant-admiraal zijne/hare excellentie
  luitenant-generaal zijne/hare excellentie
  luitenant-kolonel hoogedelgestrenge
M majoor hoogedelgestrenge
  master of business administration weledelgeleerde + MBA achter de naam
  meester in de rechten weledelgestrenge
  minister zijne/hare excellentie
  monseigneur hoogwaardige
N notaris weledelgestrenge
O officier van justitie edelachtbare
  officier van politie weledelgestrenge
  opperrabbijn weleerwaarde zeergeleerde
  oud-minister hoogedelgestrenge
P pastoor zeereerwaarde
  pater weleerwaarde pater
  predikant (doctorandus) weleerwaarde
  predikant (doctor) weleerwaarde zeergeleerde
  prins(es) zijne/hare (koninklijke) hoogheid
  procureur-generaal edelgrootachtbare
  professor hooggeleerde
R rabbijn weleerwaarde
  rechter edelachtbare
  rechter-commissaris edelachtbare
  rector seminarie zeereerwaarde
  rector middelbare school weledelgestrenge
  refenendaris hoogedelgestrenge
  registeraccountant RA (achter de naam)
  religieuze eerwaarde zuster
  ridder hoogwelgeboren
  ritmeester (cavalerie; gelijk aan kapitein) weledelgestrenge
S schoolopziener weledelgestrenge
  secretaris-generaal hoogedelgestrenge
  staatssecretaris zijn/hare excellentie
  substituut-officier van justitie edelachtbare
  synode (lid van -) hoogeerwaarde
T tandarts zie arts
  tweede luitenant weledelgestrenge
V vice-admiraal zijne/hare excellentie
  vice-consul weledelgestrenge
W wethouder edelachtbare