Verstuurt u nog regelmatig brieven, dan moet u weten hoe u iemand moet aanschrijven. Iedereen kan in het Nederlands aangeschreven worden met de aanduidingen de heer of mevrouw, maar afhankelijk van iemands titel, rang of functie kan iemand recht hebben op een andere adressering van en aanhef boven een brief.
Met de opkomst van e-mail is titulatuur steeds meer in onbruik geraakt, ook in zakelijke correspondentie. Alleen in enkele sterk hiërarchische organisaties en bij bepaalde rituele gebeurtenissen – zoals academische promoties – komen de formele formules nog om de hoek kijken. Hieronder staan de officiële aanduidingen op een rijtje.
A | admiraal | zijne excellentie |
advocaat | weledelgestrenge | |
advocaat-generaal | edelgrootachtbare | |
ambassadeur | zijne excellentie | |
ambtenaar in schaal 10 tot en met 13 | weledelgestrenge | |
arts - doctorandus | weledelgeleerde | |
arts - doctor | weledelzeergeleerde | |
attaché | weledelgestrenge | |
B | baron(es) | hoogwelgeboren |
burgemeester grote stad | hoogedelgestrenge | |
burgemeester kleine gemeente | weledelgestrenge | |
burgemeester en wethouders | edelachtbare | |
C | commandeur | hoogedelgestrenge |
commissaris van de koningin | zijn/hare excellentie | |
commissaris van politie grote stad | hoogedelgestrenge | |
commissaris van politie kleine gemeente | weledelgestrenge | |
consul | weledelgestrenge | |
consul-generaal | hoogedelgestrenge | |
curator gymnasium | weledelgestrenge | |
D | deken | hoogeerwaarde |
directeur ministerie en belastingen | hoogedelgestrenge | |
directeur-generaal ministerie en belastingen | hoogedelgestrenge | |
doctor | weledelzeergeleerde | |
doctorandus | weledelgeleerde | |
E | eerste luitenant | weledelgestrenge |
G | gemeenteraadslid | edelachtbare |
generaal ‘vier sterren’ | zijne/hare excellentie | |
generaal-majoor | hoogedelgestrenge | |
gezant | hoogedelgestrenge | |
gouverneur van overzeese rijksdelen | zijne/hare excellentie | |
graaf/gravin | hooggeboren | |
griffier bij de Hoge Raad | edelhoogachtbare | |
griffier bij een gerechtshof | edelhoogachtbare | |
griffier bij een rechtbank | edelachtbare | |
griffier van de Centrale Raad van Beroep en ambtenarengerecht | weledelgestrenge | |
grootofficier van het Koninklijke Huis | zijne/hare excellentie | |
H | hoofdinspecteur der directe belastingen | hoogedelgestrenge |
hoofdofficier (KM, KL, KLu en KMar) | hoogedelgestrenge | |
hoogleraar | hooggeleerde | |
I | ingenieur | weledelgestrenge |
inspecteur politie, belastingen, middelbaar onderwijs | weledelgestrenge | |
inspecteur van het hoger onderwijs | hoogedelgestrenge | |
inspecteur-generaal van politie | hoogedelgestrenge | |
J | jonkheer/jonkvrouw | hoogwelgeboren |
K | kamerlid Eerste of Tweede Kamer | hoogedelgestrenge |
kandidaat-notaris | weledelgestrenge | |
kantonrechter | edelachtbare | |
kapitein (KL, KLu en KMar) | weledelgestrenge | |
kapitein ter zee | hoogedelgestrenge | |
kapitein-luitenant ter zee | hoogedelgestrenge | |
kolonel | hoogedelgestrenge | |
koning(in) | zijne/hare majesteit | |
kroonprins(es) | zijne/hare koninklijke hoogheid | |
L | lid van Gedeputeerde Staten | hoogedelgestrenge |
lid van de Hoge Raad der Nederlanden | edelhoogachtbare | |
lid van Provinciale Staten | hoogedelgestrenge | |
lid van Raad van State | hoogedelgestrenge | |
luitenant ter zee der eerste klasse | hoogedelgestrenge | |
luitenant ter zee der tweede klasse | weledelgestrenge | |
luitenant ter zee der derde klasse | weledelgestrenge | |
luitenant-admiraal | zijne/hare excellentie | |
luitenant-generaal | zijne/hare excellentie | |
luitenant-kolonel | hoogedelgestrenge | |
M | majoor | hoogedelgestrenge |
master of business administration | weledelgeleerde + MBA achter de naam | |
meester in de rechten | weledelgestrenge | |
minister | zijne/hare excellentie | |
monseigneur | hoogwaardige | |
N | notaris | weledelgestrenge |
O | officier van justitie | edelachtbare |
officier van politie | weledelgestrenge | |
opperrabbijn | weleerwaarde zeergeleerde | |
oud-minister | hoogedelgestrenge | |
P | pastoor | zeereerwaarde |
pater | weleerwaarde pater | |
predikant (doctorandus) | weleerwaarde | |
predikant (doctor) | weleerwaarde zeergeleerde | |
prins(es) | zijne/hare (koninklijke) hoogheid | |
procureur-generaal | edelgrootachtbare | |
professor | hooggeleerde | |
R | rabbijn | weleerwaarde |
rechter | edelachtbare | |
rechter-commissaris | edelachtbare | |
rector seminarie | zeereerwaarde | |
rector middelbare school | weledelgestrenge | |
refenendaris | hoogedelgestrenge | |
registeraccountant | RA (achter de naam) | |
religieuze | eerwaarde zuster | |
ridder | hoogwelgeboren | |
ritmeester (cavalerie; gelijk aan kapitein) | weledelgestrenge | |
S | schoolopziener | weledelgestrenge |
secretaris-generaal | hoogedelgestrenge | |
staatssecretaris | zijn/hare excellentie | |
substituut-officier van justitie | edelachtbare | |
synode (lid van -) | hoogeerwaarde | |
T | tandarts | zie arts |
tweede luitenant | weledelgestrenge | |
V | vice-admiraal | zijne/hare excellentie |
vice-consul | weledelgestrenge | |
W | wethouder | edelachtbare |