Sommige werknemers die thuis kunnen werken, doen dat ondanks het rondwarende coronavirus niet. Het demissionaire kabinet neemt daarom maatregelen. Daarnaast is een initiatiefwetsvoorstel ingediend om werknemers meer rechten rond thuiswerken te geven.
Het dringende kabinetsadvies is om thuis te werken, tenzij dat écht niet kan. Dat moet de verspreiding van het coronavirus tegengaan; de werkvloer is een belangrijke bron van besmettingen. Toch blijkt uit recente onderzoeken dat een deel van de werknemers op locatie werkt. In een peiling van het RIVM in januari kwam naar voren dat van werkenden die aangeven thuis te kunnen werken, 73% zo veel mogelijk thuiswerkt. TNO stelde in november 2020 vast dat 9% van de ondervraagde werknemers meer thuis zou kunnen werken, maar toch op locatie werkt omdat de werkgever dat verwacht (4,4%) of omdat hij daar zelf de voorkeur aan geeft (4,8%). In absolute aantallen gaat het om honderdduizenden werknemers. Er is dus ruimte voor verbetering, erkent het kabinet.
Het kabinet roept organisaties op om nogmaals na te gaan of werken op locatie echt noodzakelijk is en zo veel mogelijk te doen om thuiswerken mogelijk te maken. Samen met de sociale partners wordt een lijst met criteria voor thuiswerken ontwikkeld, die naar verwachting deze maand gepubliceerd wordt. Met de criteria toetsen werkgevers en werknemers(vertegenwoordigers) of thuiswerken mogelijk moet zijn. Volgt een werkgever de criteria niet op en meldt een werknemer dit bij Inspectie SZW, dan maakt de toezichthouder daar werk van. Daarnaast wordt een spoedwetswijziging uitgewerkt om een bedrijfspand te kunnen sluiten bij een ‘bronbesmetting’.
Werknemers hebben geen wettelijk recht om thuis te werken, ook niet nu het kabinet ze dringend adviseert thuis te werken. Een werknemer kan op basis van de Wet flexibel werken een verzoek indienen om thuis te mogen werken, maar de werkgever kan dit zonder zwaarwegend bedrijfsbelang afwijzen. Om hier verandering in aan te brengen, is een initiatiefwetsvoorstel opgesteld. Dit wetsvoorstel is onlangs met spoed bij de Tweede Kamer ingediend, in de hoop dat de nieuwe regels snel in de wetgeving verwerkt kunnen worden. Het wetsvoorstel is ook van belang voor de periode na de coronacrisis. Uit onderzoek van het Centraal Planbureau blijkt dat werkenden verwachten na de crisis gemiddeld (ruim) twee keer zoveel uren thuis te werken als voor de crisis.