Onbeperkt vakantiedagen opnemen en toch hetzelfde salaris uitbetaald krijgen? Het lijkt een onbereikbaar ideaal. Dat is het niet, want steeds meer organisaties laten het idee van een vast aantal vakantiedagen los.
Sommige organisaties starten eerst met een proef waarbij geselecteerde werknemers in een bepaalde periode onbeperkt vakantiedagen kunnen opnemen. Werknemers kunnen zelf beslissen of, wanneer en hoelang zij vakantie willen nemen. Zij krijgen hierdoor meer verantwoordelijkheid. Tijdens de proef wordt bekeken hoe de regeling in de praktijk uitpakt en of werknemers echt gelukkiger worden van het beleid. Is het experiment een succes, dan kan de organisatie besluiten om het vakantiebeleid uit te breiden naar de rest van de organisatie. Maar er zijn ook organisaties die dit beleid al definitief ingevoerd hebben. Er zit dan geen maximum aan het aantal vakantiedagen per werknemer. Er is wel een minimum: de werknemer moet zijn wettelijke vakantiedagen kunnen opmaken. Dat is viermaal de overeengekomen arbeidsduur per week.
Het idee van organisaties achter een ongelimiteerd aantal vakantiedagen is dat werknemers zich beter voelen door meer vrijheid in het opnemen van vrije tijd. Het aantal burn-outs zou daardoor afnemen. Het kan organisaties ook een sterkere positie op de arbeidsmarkt geven. Sommige organisaties hebben moeite om gekwalificeerd personeel te vinden, of kunnen een sollicitant niet het salaris bieden dat hij vraagt. Dit kunnen zij compenseren door andere aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden aan te bieden, zoals meer vrije tijd. Een ander voordeel is dat werknemers niet bang hoeven te zijn dat hun vakantiedagen vervallen. Verder zorgt een onbeperkt aantal vakantiedagen voor minder papierwerk. De organisatie kan de administratie (tool) rond vakantiedagen versimpelen en er ontstaat geen stuwmeer van vakantiedagen.
Natuurlijk verandert een onbeperkt aantal vrije dagen niet alles. Het werk moet namelijk nog steeds gedaan worden. Werknemers kunnen niet zomaar vrij nemen wanneer zij dat willen, maar moeten dit eerst overleggen met hun collega’s en leidinggevenden. Onder bijzondere omstandigheden kan een werkgever zelfs een streep zetten door een vakantie. Heldere ‘spelregels’ zijn in ieder geval belangrijk om het beleid succesvol te maken. Bovendien kan een werkgever het vakantiebeleid niet zomaar eenzijdig wijzigen. Dat mag alleen als hij niet gebonden is aan een cao die dit afwijkende vakantiebeleid verbiedt. En de werknemers en de ondernemingsraad moeten er eerst mee instemmen als de werkgever de wijze van vakantiedagen opnemen wil veranderen.
Meer informatie over de regels en afspraken rondom de vakantiedagen van werknemers vindt u in de toolbox Zo regelt u de vakantiedagen van werknemers goed.