Veel werknemers die de functie van vertrouwenspersoon uitoefenen naast hun reguliere werkzaamheden, maken zich zorgen over de bedrijfscultuur. Volgens hen durven werknemers lang niet altijd melding te doen van een misstand.
Veel vertrouwenspersonen denken dat werknemers zich niet vrij genoeg voelen om misstanden te melden. Zelf ervaren vertrouwenspersonen ook niet altijd een gevoel van veiligheid: een kleine 10% van de vertrouwenspersonen heeft hierom weleens overwogen om te stoppen met het vertrouwenswerk. Ook geeft 19% aan dat zij weleens het gevoel hebben gehad dat het werk als vertrouwenspersoon hun loopbaan binnen de organisatie negatief kan beïnvloeden. Dit blijkt uit het onderzoek (pdf) van het Huis voor Klokkenluiders.
Als een werknemer actie wil ondernemen tegen een misstand, kan hij allereerst een melding maken volgens een interne meldregeling (tool). Organisaties met 50 werknemers of meer moeten volgens de Wet Huis voor klokkenluiders (tool) verplicht zo’n regeling instellen. Het Huis van Klokkenluiders deed onderzoek onder vertrouwenspersonen die gespecialiseerd zijn in integriteitsproblemen. Deze vertrouwenspersoon integriteit (VPI) kreeg vooral meldingen over discriminatie en pesten (78%), seksuele intimidatie (70%) en misbruik van bevoegdheden (60%). Deze zaken kunnen grote gevolgen hebben, ook voor de klokkenluider. Het Huis adviseert werkgevers daarom om de functie van VPI officieel vast te leggen, inclusief aanstellingsprocedure, taakomschrijving en rechtsbescherming (denk aan ontslagbescherming).
Werknemers moeten zowel fysiek als mentaal veilig en gezond hun werk kunnen verrichten. Zodra zij zich onveilig voelen op werk, bijvoorbeeld vanwege een misstand als fraude of misbruik van bevoegdheden, moeten zij dit probleem kunnen aankaarten. Als zij dit niet durven te melden bij hun leidinggevende, kunnen zij zich tot de vertrouwenspersoon wenden. De taak van de vertrouwenspersoon is luisteren en adviseren over vervolgstappen. Een werknemer die zich niet veilig genoeg voelt om een probleem aan te kaarten, blijft hiermee rondlopen en dat kan leiden tot stress en uiteindelijk verzuim.