Soms is het niet duidelijk of er sprake is van loondienst of van zzp-werk. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid publiceerde een document met een aantal voorbeelden uit verschillende sectoren.
Een aantal kenmerken zijn belangrijk om te bepalen of iemand in loondienst is of als zzp’er werkt. Iedere situatie is anders en het hangt af van hoe een werknemer in de praktijk werkt, waardoor inschattingsfouten op de loer liggen. Een paar vragen die opdrachtgevers zichzelf bijvoorbeeld kunnen stellen:
In het document van het ministerie staan 10 voorbeelden uit een aantal sectoren, die overgenomen zijn uit de Memorie van Toelichting van de conceptvoorstel Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties. Dit voorstel moet nog bij de Tweede Kamer worden ingediend. De sectoren die aan bod komen zijn onder andere de zorg, de creatieve sector en het onderwijs. Iedere casus bestaat uit een situatieschets en een conclusie met een antwoord op de vraag of er sprake is van loondienst of zzp-werk.
Zeker voor organisaties die regelmatig met zzp’ers werken (artikel), is het belangrijk om de arbeidsrelatie met zzp’ers kritisch te bekijken. De Belastingdienst kondigt namelijk al enige tijd aan dat het ‘handhavingsmoratorium’ per 1 januari 2025 komt te vervallen.
Dit houdt in dat de fiscus vanaf 1 januari weer naheffingsaanslagen loonheffingen gaat opleggen als bij controle blijkt dat er sprake is van een werknemer in plaats van een zelfstandig ondernemer. De Belastingdienst zal niet iedere organisatie vanaf 1 januari controleren, maar het risico voor opdrachtgevers loopt wel op vanaf dat moment. Als de Belastingdienst bijvoorbeeld in 2026 een controle instelt, loopt de opdrachtgever het risico van naheffingen met terugwerkende kracht tot januari 2025.