De Wet aanpak schijnconstructies (WAS) die per 1 januari 2016 ingaat, kan nadelig uitpakken voor sommige medewerkers. Vooral medewerkers van een sociale werkvoorziening of medewerkers die in de schuldsanering zitten, kunnen de dupe zijn.
Per 1 januari 2016 gaat de Wet aanpak schijnconstructies (WAS) in. Ondanks dat de wet vooral bedoeld is om de positie van kwetsbare groepen medewerkers te verbeteren, kan de wet een nadelig effect hebben voor sommige medewerkers. Dit blijkt uit een brief van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (pdf) aan minister Asscher van Sociale zaken en werkgelegenheid (SZW).
De WAS maakt de hoofdopdrachtgever verantwoordelijk voor het naleven van cao-afspraken. Dat betekent dat de hoofdopdrachtgever ten minste een minimumloon (tools) rechtstreeks moet overmaken op de rekening van de medewerker. Werkgevers mogen dus niet langer vaste lasten, zoals huur en zorgpremies inhouden op het salaris van hun medewerkers en overmaken naar bijvoorbeeld woningcorporaties en zorgverzekeraars. Vooral medewerkers van sociale werkvoorzieningen of medewerkers in de schuldsanering maken vaak gebruik van zulke regelingen. Naar aanleiding van een brandbrief die de gemeentes en provincies hierover stuurden en vergelijkbare signalen van een aantal sociale werkbedrijven heeft de Tweede Kamer onlangs echter een motie aangenomen die een uitzondering maakt op het inhoudingenverbod van de WAS.
Ook mogen werkgevers volgend jaar alleen nog maar salaris overmaken naar een bankrekening die op naam van de medewerker staat. Sommige medewerkers hebben echter geen rekening op eigen naam. De werkgever maakt het salaris dan over naar de rekening van een kredietbank of gemeente en de medewerker ontvangt dan zogenoemd leefgeld.
Er geldt een uitzondering in de WAS voor loonbeslag. Beslaglegging en loonbeslag vinden niet plaats door een vrijwillige handeling van de medewerker. Daarom mag u in zo’n geval minder uitbetalen dan het wettelijk minimumloon. Uiteraard moet u wel rekening houden met de beslagvrije voet.
Houd er rekening mee dat de invoering van de WAS mogelijk de nodige aanpassingen van uw salarisadministratie vraagt. Bespreek eventueel directe gevolgen met uw medewerkers zodat ook zij zich hierop kunnen voorbereiden. Het zou zonde zijn als een medewerker die probeert zijn schulden af te lossen, zich opnieuw in de schulden steekt omdat de vastgestelde aflossing niet langer automatisch overgemaakt wordt.