Door de hoge energieprijzen en inflatie is de koopkracht in Nederland stevig afgenomen. Om de problemen hiervan zo veel mogelijk te beperken, heeft het kabinet voor 2023 een groot aantal maatregelen aangekondigd.
Het kabinet heeft werkgevers opgeroepen om de lonen te verhogen en werknemers op die manier te compenseren voor de prijsstijgingen. Daarnaast moet een groot aantal nieuwe maatregelen vanuit de overheid het verlies aan koopkracht beperken. In de Macro Economische Verkenning 2023 schat het Centraal Planbureau in dat dit jaar de koopkracht afneemt met 6,8%. Door de maatregelen neemt de (statische) koopkracht in 2023 met 3,9% toe. Voor de laagste inkomens wordt zelfs een stijging van 7,4% verwacht. Bij deze schatting zijn de extra aanvullende maatregelen die het kabinet in de afgelopen tijd heeft aangekondigd, nog niet meegenomen.
In de Rijksbegroting van het ministerie van SZW (pdf) wordt benadrukt dat er veel externe factoren zijn die het koopkrachtbeeld beïnvloeden, zoals de stijging van de cao-lonen en pensioenen, de hogere consumentenprijzen en de steeds hogere zorgkosten. De precieze effecten verschillen sterk per individu en inkomensgroep. Ondanks de algemene positieve cijfers voor 2023, kunnen grote groepen werknemers last krijgen van financiële problemen. Werkgevers doen er goed aan om hier genoeg aandacht aan te besteden (artikel).
Naast de externe factoren en de reguliere indexaties heeft het ministerie van SZW in de begroting de belangrijkste beleidsmaatregelen rond de koopkracht in 2023 opgesomd (enkele nieuwe maatregelen ontbreken hierbij nog, zoals het prijsplafond voor energie):
Structureel pakket
Incidenteel pakket
Download de complete Miljoenennota 2023 (pdf) en het Belastingplan 2023, zodat u snel de achtergrondinformatie bij de hand heeft.