Zorg voor een gezonde kantoorwerkplek in negen stappen
Ook al lijkt kantoorwerk op het eerste gezicht ongevaarlijk, dat is maar schijn. Ook dit werk vraagt arboaandacht. Een steeds groter deel van de werknemers heeft zittend werk. Zij krijgen zonder arbomaatregelen al snel te maken met de negatieve effecten van een gebrek aan beweging. Daarnaast kan beeldschermwerk leiden tot oogklachten of bewegingsklachten (RSI/KANS).
Voor het naleven van de Arbowet is dus ook bij kantoorwerk een inventarisatie van de risico’s noodzakelijk, net als het nemen van (preventieve) maatregelen. In deze toolbox vind je een overzicht van arborisico’s op kantoor, voor zover het gaat om fysische (temperatuur, licht, etc.) en fysieke (zithouding, beweging etc.) omstandigheden. Ook de rol van de ondernemingsraad komt aan bod.
-
1
Download de interactieve inhoudsopgave
Zorg voor een gezonde kantoorwerkplek in negen stappen
Voldoe aan de arbo-eisen voor beeldschermwerk
Op een doorsnee kantoor gebeuren gelukkig weinig ongelukken. Toch lopen ook beeldschermwerkers kans om betrokken te raken bij een arbeidsongeval. Bovendien zijn er andere risico’s om op te letten: denk aan klachten aan arm, nek en schouder (KANS), oogklachten of de gevolgen van een ongezond binnenklimaat. De Arbowet geeft werkgevers de verplichting om ervoor te zorgen dat er geen of zo weinig mogelijk risico optreedt voor de gezondheid of veiligheid van de medewerkers. Ook kantoorwerk vraagt dus de nodige arboaandacht. In deze toolbox vind je een overzicht van zaken om op te letten.
Elke titel in de interactieve inhoudsopgave bevat de link naar het betreffende onderdeel op Rendement Online. Deze inhoudsopgave is ook te gebruiken als checklist: u kunt items afvinken als u wilt bijhouden welke onderdelen u heeft afgerond. -
2
Kantoorwerk en de Arbowet
Wat zegt de wet over de kantoorwerkplek?
Tool Werkplek Publicatiedatum: 29-04-2025
Werkgevers zijn verplicht te zorgen voor een veilige werkplek. Deze checklist zet de wettelijke eisen voor beeldschermwerk op een rij.
Zijn NEN-normen verplicht?
Vraag & Antwoord Werkplek Publicatiedatum: 07-05-2025
Onze organisatie wil graag zorgen voor goede arbeidsomstandigheden en aan de Arbowet voldoen. Maar er is wat discussie over de inrichting van de werkplek. We hebben gezien dat er NEN-normen zijn voor bijvoorbeeld kantoormeubilair en de oppervlakte van werkplekken. Is het wel of niet verplicht om die normen te volgen?
Stapsgewijs door de Arbowet
Toolbox Arbowet Publicatiedatum: 18-03-2025
Elke werkgever is verplicht om te zorgen voor goede en veilige arbeidsomstandigheden. Om alle werkenden zoveel mogelijk te beschermen tegen arbeidsongevallen, beroepsziekten en andere werkgerelateerde risico’s, zijn regels opgesteld. De Nederlandse arbowetgeving bestaat uit de Arbeidsomstandighedenwet, het Arbeidsomstandighedenbesluit en de Arbeidsomstandighedenregeling. Om te voorkomen dat je door de bomen het bos niet meer ziet, bevat deze toolbox alle arboplichten waar werkgevers in ieder geval aan moeten voldoen. Ook werknemers hebben plichten, die in deze toolbox aan bod komen. De toolbox is thematisch geordend, zodat in een oogopslag duidelijk is welke stappen nodig zijn voor het voeren van een goed arbobeleid.
-
3
De RI&E en de risico’s van kantoorwerk
De risico’s van te weinig bewegen en een verkeerde werkhouding
Verdiepingsartikel RSI/KANS Publicatiedatum: 01-05-2025
Je zou het misschien niet zeggen, maar werken op kantoor kan fysiek belastend zijn. Werknemers die langdurig moeten zitten en beeldschermwerk doen, lopen net zo goed risico op gezondheidsschade door verkeerde belasting. Werknemers zijn zich daar alleen niet altijd van bewust, en werkgevers vaak ook niet. Als arboprofessional moet je maatregelen nemen om te voorkomen dat werknemers lichamelijke klachten krijgen.
Serieuze arbeidsrisico's bij zittend beroep
Tool Gezondheid werknemer Publicatiedatum: 22-02-2024
Minder bewegen in combinatie met veel zitten, brengt risico's voor de gezondheid van de werknemers met zich mee. Hoe gaat u daarmee om?
Voorbeeld RI&E voor kantoren met plan van aanpak
Tool Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) Publicatiedatum: 18-09-2024
Deze ingevulde risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) geeft u snel een indruk hoe de RI&E voor kantoren er uiteindelijk uit kan zien.
Nieuwe factsheets over fysieke belasting en beeldschermwerk
Nieuws Fysieke arbeidsbelasting Publicatiedatum: 07-01-2025
Sinds corona is het percentage werknemers dat dagelijks 8 uur of meer beeldschermwerk doet, gestegen. Langdurig zitten kan leiden tot lichamelijke klachten. TNO heeft recente cijfers en inzichten in nieuwe factsheets gepubliceerd.
Arbeidsongevallen op kantoor
Verdiepingsartikel Arbeidsongeval Publicatiedatum: 21-06-2023
Bij het woord arbeidsongeval denken de meeste mensen aan valpartijen van steigers, ontploffingen in de chemische industrie of verwondingen door beknelling tijdens het werken met gevaarlijke machines. Maar ook in de kantooromgeving lopen werknemers risico om betrokken te raken bij een arbeidsongeval, met letsel en ziekteverzuim als gevolg. Welke risico's zijn dit en moet de werkgever maatregelen nemen om ze te voorkomen?
-
4
Inrichting en apparatuur
Het kantoor verantwoord inrichten
Verdiepingsartikel Gezondheid werknemer Publicatiedatum: 04-12-2023
De kantoortuin ziekmakend? Volgens de beroepsvereniging van bedrijfsartsen wel. Werken in een kantoortuin in combinatie met andere factoren kan bijdragen aan verzuim. Wat kunt u daar aan doen? U leest het in dit artikel.
Inrichting kantoorwerkplek
Infographic Werkplek Publicatiedatum: 29-04-2025
Steeds meer werknemers doen beeldschermwerk. Ook deze werkplek moet aan verschillende eisen voldoen. Om hierbij te helpen, zijn er (niet-verplichte) NEN-normen. Bijvoorbeeld voor de vloeroppervlakte van de werkplek, het binnenklimaat en de ventilatie. Houd voor een prettige werkplek ook rekening met tocht en geluid.
Waar moeten we op letten bij de inrichting van flexplekken?
Vraag & Antwoord Werkplek Publicatiedatum: 25-06-2024
Omdat onze organisatie structureel is overgestapt op hybride werken, blijven veel bureaus regelmatig leeg. We stappen daarom over op flexplekken. Waar moeten we op letten bij de inrichting daarvan?
Regels voor hardware en software bij beeldschermwerk
Nieuws Arbowet Publicatiedatum: 11-11-2022
Niet alleen het meubilair en de apparaten die werknemers bij beeldschermwerk gebruiken, moeten ergonomisch verantwoord zijn, maar ook de software en systemen waarmee ze werken. De voorschriften daarvoor staan in de arbowet- en regelgeving.
Zijn er arboregels voor werken met twee beeldschermen?
Vraag & Antwoord Arbowet Publicatiedatum: 29-04-2025
Iedereen in onze organisatie werkt met twee beeldschermen. Zijn hier nog speciale regels voor opgenomen in de arbowetgeving?
-
5
Luchtkwaliteit en temperatuur
Gezond binnenklimaat in het bedrijfspand
Tool Werkplek Publicatiedatum: 14-05-2025
Controleer aan de hand van deze checklist of het binnenklimaat van jullie bedrijfspand voldoet aan alle richtlijnen in het Arbobesluit.
Maatregelen voor goede luchtkwaliteit in kantoorpand
Tool Werkplek Publicatiedatum: 14-05-2025
In deze checklist vind je diverse maatregelen die je organisatie kan nemen om klachten veroorzaakt door slechte binnenlucht te voorkomen.
Slechte luchtkwaliteit negatieve invloed op prestaties
Nieuws Werkplek Publicatiedatum: 07-04-2022
Als werknemers gezondheidsklachten krijgen door het binnenklimaat op kantoor, wordt meestal meteen gekeken naar de luchtvochtigheid. Toch is die niet altijd de boosdoener. Te hoge temperaturen en luchtvervuiling zijn veel vaker de oorzaak.
Geen norm voor maximale temperatuur op werkvloer
Nieuws Arbowet Publicatiedatum: 30-06-2022
Het is steeds vaker tropisch warm voor Nederlandse begrippen en dat is ook te merken op de werkvloer. Voor sommige werknemers voelt het als te warm, maar de Arbowet schrijft geen maximale temperatuur voor op de werkvloer.
Maatregelen bij werken in hitte
Tool Werkplek Publicatiedatum: 04-06-2025
Gebruik deze checklist voor een overzicht van maatregelen bij werken in hitte.
-
6
Geluidsoverlast
Maatregelen om overlast kantoortuin te beperken
Nieuws Werkplek Publicatiedatum: 24-03-2023
Werken in kantoortuinen leidt tot veel klachten bij werknemers, aldus bedrijfsartsen. Als grote nadelen worden vooral geluidshinder en concentratieverlies genoemd. De werkgever kan wel een aantal maatregelen nemen om deze overlast tegen te gaan.
Veilige geluidsniveaus
Infographic Arbeidsomstandigheden Publicatiedatum: 22-05-2025
Als werknemers aan te harde geluiden worden blootgesteld, kunnen zij gehoorschade oplopen. Wat zijn nog veilige geluidsniveaus en hoe lang mogen zij daarin werken?
De risico’s van werken in een lawaaiige omgeving
Verdiepingsartikel Werkplek Publicatiedatum: 13-05-2025
Werknemers die te maken hebben met lawaai op de werkplek, kunnen daar gehoorschade aan overhouden. Dat ontstaat meestal geleidelijk, waardoor ze het zelf niet altijd in de gaten hebben. Er is echter ook geluid dat niet schadelijk is, maar wel hinderlijk en daardoor stress veroorzaakt bij medewerkers. Ook hinderlijk geluid vraagt om een zorgvuldige aanpak.
-
7
Licht en zicht
Is een werkplek zonder voldoende daglicht toegestaan?
Nieuws Werkplek Publicatiedatum: 19-07-2023
Stel dat er in het bedrijfspand enkele kamers zijn zonder ramen, waardoor er geen sprankje zon of zelfs daglicht binnenvalt. Verder zijn het prima vertrekken met een goede airconditioning en voldoende kunstlicht. Zijn deze kamers dan geschikt om er werkplekken in te creëren? Ja en nee!
Een lichtplan voor de werkplek
Verdiepingsartikel Werkplek Publicatiedatum: 12-06-2024
Te veel of te weinig daglicht op de werkplek is in principe niet schadelijk voor de gezondheid. Maar het kan wél hinder geven en daarmee de productiviteit beïnvloeden. Het kan dan ook geen kwaad als uw organisatie de verlichting op kantoor eens onder de loep neemt, en ook ú kunt hier een lichtje over laten schijnen. Een goede werkplekinrichting gaat per slot van rekening alle medewerkers aan!
Wat kunnen we doen tegen oogklachten door beeldschermwerk?
Vraag & Antwoord Preventie Publicatiedatum: 14-05-2024
Langdurig beeldschermwerk kent verschillende gezondheidsrisico’s, onder meer voor de ogen. Hoe kan onze organisatie werknemers ondersteuning bieden om ‘visuele vermoeidheid’ zo veel mogelijk te beperken?
Werknemer heeft recht op oogonderzoek en beeldschermbril
Tool Arbeidsomstandigheden Publicatiedatum: 01-06-2023
Iedere werknemer die beeldschermwerk verricht, heeft recht op een oogonderzoek en, indien nodig, een beeldschermbril.
-
8
Ergonomie
De juiste zithouding op de werkplek
Tool Werkplek Publicatiedatum: 01-05-2025
Stel je bureau en bureaustoel goed af en verklein het risico op RSI/KANS met dit stappenplan.
Zo stel je de bureaustoel goed in
Infographic Werkplek Publicatiedatum: 27-05-2025
Een goede instelling van de bureaustoel voorkomt KANS-klachten (klachten aan de arms, nek of schouder). Het is maar een paar minuten werk, maar je voorkomt er veel pijnlijke klachten mee.
De juiste houding achter het scherm
Infographic RSI/KANS Publicatiedatum: 05-02-2025
Werknemers werken allang niet meer alleen op vaste computers, maar zijn ook professioneel actief op allerlei andere schermen. Hoe voorkom je lichamelijke klachten?
Wat doet de ergonoom?
Vraag & Antwoord Gezondheid werknemer Publicatiedatum: 05-05-2022
Wij kunnen verschillende deskundigen voor de arbozorg in onze organisatie inzetten, maar wat ze doen is niet altijd duidelijk. Wat doet bijvoorbeeld de ergonoom?
Op zoek naar een geschikte ergonoom
Nieuws Fysieke arbeidsbelasting Publicatiedatum: 13-09-2023
Een ergonoom kan de hele werkomgeving van een organisatie onder de loep nemen om zo fysieke overbelasting te voorkomen. Maar niet elke arbodienst beschikt over een ergonoom. Omdat het geen beschermd beroep is, is het belangrijk een betrouwbare ergonoom te vinden.
-
9
De OR en de eisen aan de kantoorwerkplek
OR moet arbeidsomstandigheden kritisch bewaken
Nieuws OR en arbeidsomstandigheden Publicatiedatum: 19-04-2024
Ondernemingsraden doen er goed aan om zowel het beleid rond arbeidsomstandigheden, als de handhaving ervan en de communicatie erover eens kritisch te bekijken en om met de achterban in gesprek te gaan. Veel werknemers blijken werkgerelateerde klachten te hebben als gevolg van een slecht ingerichte (thuis)werkplek.
Optimale arbeidsomstandigheden beginnen bij de RI&E en de OR
Verdiepingsartikel Instemmingsrecht Publicatiedatum: 19-02-2025
De bestuurder moet ervoor zorgen dat alle werknemers gezond en veilig kunnen werken, staat in artikel 3 van de Arbowet. Eén van de instrumenten die hij moet inzetten om aan deze zorgplicht te voldoen, is de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). Bij de RI&E hoort een plan van aanpak. Bij beide documenten speelt de OR een belangrijke rol.
OR moet betrokken zijn bij overstap naar flexplekken
Nieuws OR en arbeidsomstandigheden Publicatiedatum: 03-01-2025
De structurele invoering van het thuiswerken maakt dat veel werkgevers ook andere keuzes maken voor de indeling van de werkruimtes en de inrichting van de werkplekken. Omdat bij veel organisaties geen sprake meer is en zal zijn van een volledige bezetting van het kantoor, kan het inwisselen van de vaste werkplekken voor flexplekken het overwegen waard zijn. Die plannen moeten wel eerst langs de ondernemingsraad (OR).
Binnenklimaat is belangrijk aandachtspunt
Verdiepingsartikel OR en arbeidsomstandigheden Publicatiedatum: 29-01-2024
Het binnenklimaat op de werkplek is een belangrijk aandachtspunt. Te warm, te koud, te benauwd, tocht: het heeft allemaal gevolgen voor de gezondheid en productiviteit van werknemers. Pak dus op tijd de regie!
-
10
Meer informatie
Arbowet in de praktijk
Training 1 bijeenkomst (2 dagdelen)
Enkele jaren geleden is de Arbeidsomstandighedenwet gewijzigd, maar in de parktijk blijkt dat veel organisaties nog steeds niet op de hoogte zijn van de juiste regels. Zo is de positie van de preventiemedewerker versterkt, onder andere omdat het instemmingsrecht van de OR rondom de preventiemedewerker is uitgebreid. Daarnaast hebben werknemers vrije toegang tot de bedrijfsarts gekregen en hebben zij recht op een second opinion. Bovendien zijn er minimumeisen aan het basiscontract met de arbodienst gekomen. Zorg ervoor dat jouw organisatie voldoet aan alle eisen die de Arbowet stelt!