Jongeren en vrouwen vaker lid van vakbond
In maart 2025 telden de vakbonden ruim 1,4 miljoen leden. Terwijl het aantal oudere (45+) en mannelijke vakbondsleden de afgelopen twee jaar daalde, steeg het aantal jongere (tot 45 jaar) en vrouwelijke vakbondsleden. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Het aantal vakbondsleden daalt al jaren, al zwakte de daling de afgelopen twee jaar wel iets af. Tussen 2023 en 2025 daalde het aantal vakbondsleden met zo’n 15.000, naar ruim 1,4 miljoen in maart 2025, het laagste niveau sinds 1962. Verreweg het grootste deel (ruim 1.003.000) is 45 jaar of ouder. Dat is een flinke daling ten opzichte van 2023, toen er bijna 1.065.000 vakbondsleden van 45 jaar of ouder waren. Daar staat tegenover dat het aantal jongere vakbondsleden (tot 45 jaar), na een jarenlange daling, de afgelopen twee jaar juist weer toenam. Tussen 2023 en 2025 steeg het aantal vakbondsleden tot 45 jaar van 376.000 naar bijna 423.000.
Aantal mannen daalt, aantal vrouwen stijgt
Daarnaast doet zich een verschuiving voor tussen het aantal mannelijke en vrouwelijke vakbondsleden. Er zijn nog altijd meer mannen dan vrouwen vakbondslid, maar het aandeel mannelijke vakbondsleden daalt al jaren. De vakbonden telden begin dit jaar zo’n 867.600 mannelijke leden, bijna 24.000 minder dan in 2023 (891.300). Het aantal vrouwelijke vakbondsleden nam daarentegen voor het eerst sinds 2017 weer toe, van 549.600 in 2023 naar 558.300 in 2025.
Ouderen kritischer over vakbond
In de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) 2024 ondervroegen CBS en TNO werknemers over het vakbondslidmaatschap. Hieruit volgen mogelijke verklaringen voor de ongelijke trend tussen jongeren en ouderen. In het onderzoek lieten oudere werknemers zich namelijk kritischer uit over de vakbonden dan jongere werknemers. Redenen voor 45-plussers om geen vakbondslid te worden zijn onder meer dat ze vinden dat vakbonden weinig invloed hebben of de belangen van werknemers niet goed behartigen, of ze vinden het lidmaatschap te duur.
OR en vakbond kunnen elkaar versterken
De uitkomsten van het NEA zijn ook een signaal voor de ondernemingsraad (OR). Werknemers hechten waarde aan belangenbehartiging, maar vinden de vakbond daarvoor kennelijk niet altijd de meest geschikte partij. Reden te meer voor de OR om zich binnen de organisatie in te zetten voor de belangen van zijn achterban. Bij het behartigen van de belangen van werknemers kunnen OR en vakbonden goed samenwerken en elkaar versterken. De OR moet daarbij ook altijd rekening houden met de belangen van de organisatie als geheel.