De OR in een overheidsorganisatie heeft niet altijd evenveel inspraak als een OR van een organisatie in het bedrijfsleven. De OR in de overheidsorganisatie heeft namelijk geen inspraak in politieke besluiten, tenzij deze gevolgen hebben voor de werknemers.
De OR van een overheidsorganisatie heeft geen medezeggenschap over de vaststelling en uitvoering van publiekrechtelijke taken of over het beleid en de uitvoering ten aanzien van die taken. De OR heeft echter wél medezeggenschap over de gevolgen van de vaststelling en uitvoering van publiekrechtelijke taken voor de (werkzaamheden van) de werknemers van de overheidsorganisatie. Besluiten over bijvoorbeeld de interne organisatie moeten dus wél voor advies worden voorgelegd aan de OR. Dat is vastgelegd in artikel 46d, lid 1b van de Wet op de ondernemingsraden (WOR). Een OR van een overheidsorganisatie kan dus niet zomaar elk onderwerp ter sprake brengen bij de overlegvergadering met de bestuurder.
Voor de OR in een overheidsorganisatie is het verstandig om ook bij besluiten waar de bestuurder de raad niet in betrekt, goed na te vragen of er gevolgen zijn voor de werknemers. Denk bijvoorbeeld aan het sluiten van een instelling of het combineren van verschillende diensten in één centrum. De OR doet er goed aan om in zo’n situatie alle argumenten op een rijtje te zetten en de bestuurder ervan te overtuigen dat de OR rechten heeft. Zodra de OR kennis heeft genomen van een politiek besluit, kan de raad ook direct al ongevraagd advies uitbrengen via het initiatiefrecht (tool).
Als een OR en een bestuurder het niet eens kunnen worden over of bijvoorbeeld het adviesrecht (tools) in een bepaalde situatie waarin het zogeheten politiek primaat een rol speelt nu wel of niet geldt, kan de OR naar de Ondernemingskamer (OK) stappen (tool). Dat deed de OR van de gemeente Maastricht onlangs. De raad was van mening dat het adviesrecht gold, omdat het opzetten van een gezamenlijk dienstencentrum gevolgen zou hebben voor de werknemers. De OK gaf de bestuurder gelijk. De OR van de gemeente Maastricht gaat nu in cassatie tegen de uitspraak bij de Hoge Raad.
In de rubriek 'De kleine lettertjes van' behandelt Rendement een bijzondere bepaling uit een wet, besluit of regeling. In deze editie: het politiek primaat uit de Wet op de ondernemingsraden.