De taken en bevoegdheden van de ondernemingsraad (OR) staan beschreven in de Wet op de ondernemingsraden (WOR). Ook al krijgt de OR ruimte voor een eigen invulling, de raad moet zich wel houden aan de WOR. Op een paar uitzonderingen na. Zoals de periode die een werknemer in dienst moet zijn voordat hij mag meedoen aan OR-verkiezingen.
Volgens artikel 6 WOR mogen werknemers die langer dan zes maanden in dienst zijn, hun stem uitbrengen bij de OR-verkiezingen, het zogeheten ‘actief kiesrecht’. Zijn zij langer dan één jaar in dienst, dan mogen zij zich ook verkiesbaar stellen (‘passief kiesrecht’). De OR mag van deze termijnen afwijken als dit het functioneren van de OR ten goede komt, bijvoorbeeld als de organisatie erg groot of juist klein en overzichtelijk is. In een grote organisatie duurt het nu eenmaal langer voordat een werknemer de gang van zaken binnen het bedrijf kent dan bij een kleine organisatie.
De OR mag een kortere of een langere kiesrechttermijn vastleggen in het OR-reglement. In de praktijk verkorten raden de termijnen vaker dan dat ze deze verlengen. Een kortere termijn is goed voor de betrokkenheid van de achterban en is soms zelfs noodzakelijk. Groeit de organisatie bijvoorbeeld snel en treden er in korte tijd veel nieuwe werknemers in dienst, dan kunnen zij ook relatief snel hun stem uitbrengen of zich kandidaat stellen voor de OR. Hierdoor is de samenstelling van de OR waarschijnlijk ook een betere afspiegeling van de achterban, waardoor de raad de verschillende belangen beter kan behartigen.
Als de OR besluit om de kiesrechttermijnen aan te passen, gebeurt dit meestal in verhouding. Een halvering van de termijn voor actief kiesrecht, betekent dan ook een halvering van de termijn voor passief kiesrecht. Er geldt overigens geen minimumtermijn voor actief of passief kiesrecht. De OR mag de termijnen zelfs terugbrengen tot nul. Zo kunnen alle werknemers stemmen of gekozen worden.
Onlangs adviseerde de Sociaal-Economische Raad (SER) minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) om de wettelijke kiesrechttermijnen voor de OR te verkorten. De SER stelt voor om de termijn voor actief kiesrecht te verkorten van zes naar drie maanden, en de termijn voor passief kiesrecht te verkorten van twaalf naar zes of eveneens drie maanden. Het advies heeft als doel meer arbeidskrachten eerder en vaker bij medezeggenschap te betrekken.