De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft de banken op de vingers getikt over de herbeoordelingen van de rentederivaten die verstrekt zijn aan het mkb. Volgens de AFM heeft het klantbelang niet voldoende centraal gestaan en moeten de banken een groot deel van de herbeoordelingen opnieuw doen.
De AFM had de banken opgedragen om opnieuw te beoordelen of de verkochte rentederivaten wel geschikt waren voor de ondernemingen aan wie ze verkocht zijn, en of het advies hierover wel voldoende is geweest. Deze herbeoordelingen vonden de afgelopen maanden plaats, maar uit een steekproef van de toezichthouder blijkt nu dat deze onvoldoende zijn. Daarom moet een groot deel van de herbeoordelingen opnieuw gedaan worden, waarbij de banken beter moeten kijken naar de belangen van ondernemers. Minister Dijsselbloem van Financiën heeft aan de Tweede Kamer laten weten (pdf) de strengere aanpak van de AFM te steunen.
Om beter toezicht te houden op dit dossier heeft de AFM onlangs een Taskforce Rentederivaten opgericht. Hiermee wordt extra capaciteit en kennis gebundeld om sneller mogelijke oplossingsrichtingen te formuleren. Het is nog niet duidelijk wanneer de banken klaar zullen zijn met hun herbeoordelingen. Wel zullen ook al eerder beëindigde contracten opnieuw onder de loep worden genomen, zo blijkt uit een brief van de AFM (pdf).
In de jaren na de crisis hebben banken zo’n 17.000 rentederivaten verkocht aan ondernemingen in het mkb, altijd in combinatie met een krediet met een variabele rente. Om zich te verzekeren tegen een rentestijging, werd de variabele rente geruild (swap) tegen een vaste rente. Maar omdat de rente daalde, kwam de renteswap juist flink onder water te staan, met grote financiële schade tot gevolg. Veel ondernemingen bleken achteraf de risico’s van zo’n renteswap niet goed ingeschat te hebben. In verschillende rechtszaken zijn dergelijke overeenkomsten al vernietigd omdat de bank de ondernemer onvoldoende voorgelicht zou hebben. Eerder opende het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening al een apart klachtenloket voor ondernemers met een rentederivaat.