Het Nederlandse arbeidsongeschiktheidsstelsel is te complex. Dat concludeert de Onafhankelijke commissie toekomst arbeidsongeschiktheidsstelsel (OCTAS) in haar langverwachte rapport, met daarin adviezen voor een toekomstbestendig arbeidsongeschiktheidsstelsel.
OCTAS is eind 2022 ingesteld door het kabinet, met als doel om te adviseren over een meer toekomstbestendig arbeidsongeschiktheidsstelsel dat uitvoerbaar, uitlegbaar en betaalbaar is voor alle betrokkenen. Het nieuwe stelsel moet waar mogelijk werkhervatting stimuleren en waar nodig inkomen beschermen. Het huidige stelsel kent veel knelpunten die onder meer onevenredig vaak slecht uitpakken voor kwetsbare mensen en die de uitvoering van de arbeidsongeschiktheidsregelingen belemmeren, met als bekend gevolg de enorme achterstanden bij de sociaal-medische beoordelingen door UWV.
Onder het mom van ‘voorkomen is beter dan genezen’ pleit OCTAS allereerst voor méér aandacht voor preventie. Een gezonde werkomgeving draagt bij aan een laag ziekteverzuim én versnelt de eventuele re-integratie als een werknemer toch ziek wordt. Zowel werkgevers als werknemers zijn verantwoordelijk voor die gezonde werkomgeving.
Verder schetst de commissie drie varianten voor een beter stelsel:
OCTAS benadrukt dat er géén heilige graal is; elke variant heeft zijn voor- en nadelen en vereenvoudiging kan ten koste gaan van de doelmatigheid van het stelsel. De kosten van het stelsel kunnen ook verder toenemen. 20 maart volgt het commissiedebat Arbeidsongeschiktheid, waarin minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de Eerste en de Tweede Kamer informeert over het vervolgproces.