Binnen familiebedrijven gebeurt veel ‘op gevoel’. En in de praktijk blijkt juist het overdragen van dat gevoel en familiewaarden aan volgende generaties van belang voor het voortbestaan van de onderneming. Een familiestatuut kan daarbij goed van pas komen, en is maatwerk voor elk familiebedrijf.
Bij zakelijke besluiten spelen binnen familiebedrijven vaak ook emotionele aspecten een rol. Dat kan bijvoorbeeld bedrijfsoverdracht danig belemmeren. Door een visie op de kernwaarden en toekomst van de onderneming vast te leggen in een familiestatuut zorgt de onderneming ervoor dat de discussie zo veel mogelijk zakelijk blijft.
Het bespreken en vastleggen van persoonlijke wensen in een familiestatuut (en in een testament) komt de continuïteit van de onderneming en het familiekapitaal ten goede. Het opstellen van het familiestatuut is de uitkomst van een proces: het is geen invuloefening of een eenzijdige wilsverklaring van een paar familieleden. Er moet om te beginnen bepaald worden wie binnen de familie betrokken worden in het proces om het familiestatuut op te stellen. Vervolgens zullen met name strategische vraagstukken aan de orde komen.
Het familiestatuut is bovendien niet in beton gegoten. De onderneming en familie bewegen mee met persoonlijke en maatschappelijke ontwikkelingen. Het is dan ook verstandig om in het statuut een procedure op te nemen over eventuele wijzigingen.
Een familiestatuut kan heel nuttig zijn, maar het kan ook resulteren in onnodige formaliteiten en regeltjes over wat familieleden allemaal niet mogen doen. Het familiestatuut leidt dan juist tot een verzwakking van de familieband. Om te voorkomen dat discussies vastlopen in emoties, is het raadzaam om een onafhankelijke deskundige in te schakelen. Diegene begeleidt dan het proces binnen de familie en bewaakt de belangen van de familie, de onderneming en andere betrokkenen.
Dit is een ingekorte versie van een verdiepingsartikel van Bea Boetje, senior belastingadviseur bij Flynth adviseurs en accountants. De volledige versie leest u hier.