Een deel van de Nederlandse industrie krijgt vanaf 2021 een extra heffing op CO2-uitstoot voor de kiezen. Op die manier wil het kabinet de emissie terugdringen. Ondernemingen kunnen wel subsidie krijgen op milieuvriendelijke maatregelen. Maar deels betalen zij die tegemoetkoming ook uit eigen zak.
De CO2-heffing is onderdeel van het Klimaatakkoord, een karrenvracht aan maatregelen die de uitstoot van het broeikasgas fiks moeten terugdringen. In 2030 moet de uitstoot 49% lager liggen dan in 1990. En in 2050 moet die daling 95% zijn. Naast maatregelen voor het bedrijfsleven en huiseigenaren zijn er bijvoorbeeld ook ingrepen in het beleid rond elektrische auto’s.
Bij het halen van die doelstellingen kijkt het kabinet ook nadrukkelijk naar de Nederlandse industriebedrijven, die gezamenlijk aardig wat CO2 de lucht inblazen. Daar zijn dus ook grote winsten te behalen, is de redenering. Om de industrie aan te zetten tot maatregelen, komt het kabinet met een heffing op elke ton CO2 die zij te veel uitstoten. In 2021 is dat naar verwachting € 30 per ton, en de heffing loopt op tot € 125 à € 150 per ton in 2030. Dit bedrag is inclusief de zogenoemde ETS-prijs. Dat is de prijs die deze ondernemingen nu al betalen voor het recht om CO2 uit te mogen stoten. Dat loopt via het Europese handelssysteem ETS.
Het idee is dus: als ondernemingen tijdig zorgen dat ze minder CO2 uitstoten, ontlopen ze de heffing. Verder loopt de heffing geleidelijk op, om ondernemingen de tijd te geven om ook investeringen te doen. De doorlooptijd van projecten om de uitstoot terug te dringen is namelijk behoorlijk lang, zo erkent het kabinet. De heffing raakt ongeveer 250 industriële ondernemingen, zo staat te lezen in het Klimaatakkoord (pdf). Maar aangezien zij maatregelen moeten gaan treffen om de CO2-uitstoot terug te dringen, ligt het voor de hand dat ook ondernemingen in de toeleveringsketen de effecten zullen merken.
Het kabinet schat in dat de maatregelen om uitstoot terug te dringen de industrie tegen 2030 zo’n € 1,1 miljard per jaar kosten. Om te voorkomen dat de industriële ondernemingen hun heil gaan zoeken in het buitenland komt het kabinet hen wel enigszins tegemoet. De helft van de kosten moeten ondernemingen zelf ophoesten, maar voor de andere helft kunnen zij een subsidiepot aanspreken: de Subsidieregeling Duurzame Energie (SDE). Domper op de feestvreugde: die pot wordt gevuld met een opslag op energieverbruik die burgers en ondernemingen betalen. Nu is die verdeling nog fifty-fifty, maar dat gaat naar een derde voor burgers en twee derde voor ondernemingen. Het bedrijfsleven betaalt dus voor een groter deel mee aan zijn eigen subsidie.
Verder krijgen ook ondernemingen te maken met een verdere aanpassing in de energiebelasting. Elektriciteit wordt vanaf 2020 minder belast en gas juist meer. De extra opbrengsten van de gasbelasting vloeien terug in lagere tarieven voor elektriciteit, maar wel op zo’n manier dat huishoudens daar meer van profiteren dan ondernemingen.