Werknemers van leasemaatschappij LeasePlan die op kantoor willen werken, moeten gevaccineerd zijn tegen het coronavirus. De werkgever controleert echter niet of werknemers hierover eerlijk zijn. De vraag is of dit beleid is toegestaan. En zullen meer werkgevers volgen?
LeasePlan verplicht als eerste organisatie met een hoofdkantoor in Nederland een vaccinatie tegen het coronavirus voor personeel dat naar kantoor wil, zo was afgelopen weekend in het FD te lezen. Eerder namen al veel grote Amerikaanse organisaties het initiatief om een vorm van vaccinatieplicht in te stellen voor werknemers. Juristen zetten vraagtekens bij het beleid van LeasePlan. De organisatie stelt zelf dat er van een vaccinatieplicht geen sprake is. Werknemers worden gevraagd om terug te keren naar kantoor en zijn alleen welkom als ze gevaccineerd zijn, maar hierop vinden geen controles plaats. In het beleid wordt een uitzondering gemaakt voor vaccinatieweigering om bijvoorbeeld medische of religieuze redenen.
Werknemers kunnen het beleid opvatten als een vorm van vaccinatiedwang. Op basis van de huidige wetgeving mag een werkgever in principe geen vaccinatieplicht opleggen. Een plicht is in strijd met grondrechten en de privacyregels van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Daar staat wel tegenover dat een werkgever volgens de arbowetgeving voor een gezonde en veilige werkplek moet zorgen. LeasePlan wijst in een uitleg over de maatregel op deze zorgplicht. Of de zorgplicht en bedrijfsbelangen zwaarder kunnen wegen dan de werknemersbelangen, zou een rechter kunnen verduidelijken. Daarbij speelt ook mee dat een werkgever naar minder ingrijpende alternatieven moet kijken in zijn arbobeleid. Denk aan afstand houden. Zo’n maatregel moet dan wel effectief zijn. Werkgevers willen ook aansprakelijkheid voor besmettingsgevallen voorkomen.
Volgens juristen en werkgeversvereniging AWVN worstelen steeds meer organisaties met het vaccinatievraagstuk. Demissionair minister De Jonge van VWS heeft in een reactie laten weten dat de wet geen vaccinatieplicht toestaat en dat er geen plan is om dat te veranderen, al sluit de minister een wetswijziging niet volledig uit. Omdat de minister de dilemma’s van werkgevers begrijpt, blijft hij in gesprek met de werkgevers- en werknemersorganisaties over de mogelijkheden voor een veilige werkplek. De vakbonden zijn in ieder geval fel tegen een vaccinatiebeleid van werkgevers als de werkgevers dit zelf initiëren. Tegenover de NOS zegt LeasePlan voor de vaccinatiemaatregel te kiezen omdat de overheid geen helderheid over de mogelijkheden geeft.