Aanbesteders eisen soms de gekste dingen, zo luidt de regelmatig terugkerende klacht van ondernemersorganisaties. Dat er wat subjectiviteit komt kijken bij aanbestedingen is niet helemaal uit te bannen, zo blijkt uit een uitspraak van de Commissie van Aanbestedingsexperts (CvA). Maar een project gunnen op basis van een goede 'klik' met de opdrachtnemer wordt te gortig.
In deze procedure ging de klacht over een aanbesteding van een scholengemeenschap. Die was op zoek naar een partij die een nieuwe communicatiestrategie moest gaan uitdenken. Ondernemingen die mee wilden dingen naar die opdracht, moesten enkele nieuwe websites ontwerpen, inclusief fotografie. Die opdrachten werden beoordeeld door een deskundige commissie. Vervolgens moesten de kandidaten nog langskomen voor een interview van maximaal anderhalf uur.
Dat laatste was om nog meer te weten te komen over de achterliggende ideeën, maar ook om te zien of er wel een 'klik' was met de kandidaat. Naast alle kwaliteitscriteria was die klik namelijk ook belangrijk voor het gunnen van de opdracht.
Over die klik kwam een klacht terecht bij de CvA, een geschillencommissie die een niet-bindende uitspraak doet. Die toetste aan de hand van de Aanbestedingswet, waar heldere voorwaarden instaan voor hoe een aanbestedende dienst moet handelen. Zo moet het voor de inschrijvende ondernemer volstrekt duidelijk zijn wat er van hem wordt verwacht en moeten de inschrijvingen worden beoordeeld aan de hand van ‘een zo objectief mogelijk systeem’.
Dat neemt niet weg dat ‘enige mate van subjectiviteit’ onvermijdelijk is, aldus de CvA in zijn uitspraak (pdf). De aanbestedende scholengemeenschap had zijn zaakjes al behoorlijk op orde, met onder meer 23 pagina’s aan toelichting op de criteria. Op de procedure an sich was dan ook niet echt iets aan te merken, vond de CvA. Maar dat de klik belangrijk was voor het gunnen van de opdracht, ging de CvA te ver. Het risico van willekeur is bij zo’n criterium te groot.