De voorvechters van het 'centraal aandeelhoudersregister' hebben nog flink wat zendingswerk te doen in de Tweede Kamer. Een deel van de Kamerleden ziet namelijk niet echt de meerwaarde van dit register. Nederland moet immers óók al een 'UBO-register' opzetten, met daarin de uiteindelijk belanghebbenden van verschillende rechtspersonen.
In het centraal aandeelhoudersregister (CAHR) moeten alle aandeelhouders van bv’s en niet-beursgenoteerde nv’s komen te staan. Het maakt daarbij niet uit hoe groot hun aandelenbelang is. Elke keer als er een aandelentransactie plaatsvindt, registreert de betrokken notaris dat in het CAHR. Het idee is dat het door deze registratie makkelijker wordt om witwaspraktijken en andere financiële criminaliteit aan te pakken.
Het verder optuigen van een CAHR is een initiatiefwet van SP en PvdA. Het kabinet had eerder ook plannen in die richting, maar heeft die opgeschort omdat de Europese Unie ook met een verplicht register komt voor aandeelhouders. In dat register komen gegevens van de uiteindelijk belanghebbenden (de ‘ultimate beneficial owners’ ofwel UBO’s) van ondernemingen, stichtingen en verenigingen.
Dit UBO-register komt er op zijn vroegst pas in 2019. Het wetsvoorstel hiervoor wordt begin volgend jaar verwacht. Om te definiëren wie de UBO van een bv of stichting is sluit dit wetsvoorstel aan bij de definities uit de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft), zo is al bekendgemaakt (zie ook: Wanneer is iemand een UBO?). Zo is een natuurlijk persoon die meer dan 25% van de aandelen houdt in een bv al snel een UBO.
Bij het CAHR is zo’n 25%-grens er niet. Ook een belang van 1% is al genoeg voor een registratie. Verder kan in principe iedereen, tegen een vergoeding, een blik werpen in het UBO-register. Terwijl het CAHR alleen bedoeld is voor de Belastingdienst en financiële instellingen die op basis van de Wwft eigendomsstructuren moeten checken.
De Raad van State stelt in zijn advies dat het CAHR maar een beperkte meerwaarde heeft ten opzichte van het UBO-register. Maar de initiatiefnemers zien juist wel meerwaarde. Want omdat het CAHR ook belangen onder de 25% registreert, zou het duidelijker zijn hoe de eigendomslijntjes lopen. Bovendien is het betrouwbaarder, omdat notarissen de registratie verzorgen, vinden zij.
Maar diverse Tweede Kamerleden zijn daar bepaald nog niet van overtuigd, zo blijkt uit het verslag (pdf) van de vergadering van de Kamercommissie van Financiën over dit wetsvoorstel. Zij willen een betere onderbouwing van de meerwaarde. De vraag is onder meer wat een nationaal register toevoegt, aangezien financiële criminaliteit niet stopt bij de landsgrenzen. En of het CAHR niet gekoppeld kan worden aan het UBO-register.