U probeert natuurlijk zo min mogelijk belasting te betalen. Daar heeft de wetgever ook geen moeite mee. Dit is echter anders als u door het opzetten van een bepaalde constructie de wet probeert te omzeilen. De Hoge Raad heeft recent aangegeven dat fraus legis – misbruik van recht – ook voor de BTW niet mogelijk is. Aftrek van BTW is in dat geval dan ook niet toegestaan.
De overheid probeert er alles aan te doen om fiscale constructies te bestrijden. Waar mogelijk zal de Belastingdienst hiervoor het leerstuk van fraus legis (wetsontduiking) inzetten. Daarbij mag het opzetten van een bepaalde constructie niet alleen als doel hebben om fiscaal voordeel te behalen. In deze zaak bij de Hoge Raad ging het om een constructie van een ziekenhuis. Het ziekenhuis was commanditair vennoot van een commanditaire vennootschap (cv). Mocht het ziekenhuis iets nodig hebben, dan schafte de cv de middelen aan en verhuurde die aan het ziekenhuis. De Belastingdienst was het niet eens met de in aftrek gebrachte BTW, omdat hier volgens de fiscus sprake was van misbruik van recht.
De Hoge Raad moest uiteindelijk deze constructie beoordelen. Het ziekenhuis had echter de vrijheid om de meest voordelige weg te kiezen. Deze vrijheid ging echter niet zo ver dat het ziekenhuis een constructie mocht opzetten dat alleen als doel had de belasting te omzeilen. Dit was volstrekt in strijd met doel en strekking van de wet. De fiscus mocht de situatie herstellen, zodat belastingheffing plaatsvond volgens een juiste toepassing van de wet. Het stond de fiscus dan ook vrij om de aftrek of teruggaaf van BTW weigeren. Het maakte hierbij niet uit wie er profiteerde van de constructie. Ook voor de BTW kan dus sprake zijn van misbruik van recht (fraus legis). De fiscus kan dan ingrijpen en de situatie herstellen door de aftrek of teruggaaf van BTW te weigeren.
Hoge Raad, 10 februari 2012, LJN: BQ4228