Een directeur-grootaandeelhouder (dga) die emigreert naar een ander land, kan in de regel een aanslag verwachten over zijn opgebouwde pensioenpotje. De vraag is echter of zo’n zogeheten conserverende aanslag in sommige gevallen wel terecht is.
De rechtbank in Breda is daar niet helemaal zeker van en heeft daarom vragen gesteld aan het hoogste rechtscollege, de Hoge Raad. In deze zaak draaide het om een dga die een pensioen in eigen beheer (tools) had opgebouwd en daarnaast een lijfrenteaanspraak (tool) had. In 2014 verkaste hij naar Frankrijk, en daarop legde de Belastingdienst een conserverende aanslag op van ruim € 275.000.
Het idee van een conserverende aanslag is dat de fiscus het recht behoudt op belasting over het inkomen (tools) van iemand die emigreert. De aanslag geldt tien jaar. Doet de emigrant in die periode iets wat niet mag volgens de Nederlandse belastingregels, dan moet de aanslag alsnog betaald worden.
Maar in sommige gevallen staat deze conserverende aanslag op gespannen voet met de belastingverdragen die ons land met andere landen heeft gesloten. De Nederlandse wet gaat er namelijk – fictief – van uit dat het pensioen genoten is op het moment vlak voor de emigratie. Op dat moment is iemand nog inwoner van Nederland, en dus mag de Nederlandse Belastingdienst de aanslag opleggen.
Er is ook een ‘maar’. Want als er een belastingverdrag is gesloten met een ander land, zijn er afspraken over welk land welk inkomen mag belasten. En dan getuigt het niet van ‘goede trouw’ om de heffing snel naar je toe te trekken als land. In dit geval zou de Nederlandse handelswijze dus in strijd kunnen zijn met die goede trouw.
De rechtbank wil nu van de Hoge Raad duidelijkheid over wanneer er sprake is van handelen in strijd met de goede trouw in het verdrag tussen Nederland en Frankrijk. Tot die tijd is de zaak aangehouden. In de tussentijd kan het voor dga’s die zijn geëmigreerd raadzaam zijn om bezwaar te maken tegen een conserverende aanslag. Want dan heeft de dga alvast aan de bel getrokken, mocht de Hoge Raad tot de conclusie komen dat de Nederlandse aanslag onterecht is.
Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 9 maart 2017, ECLI (verkort): 1464