Het onder ondernemers gewraakte 'UBO-register' moet uiterlijk in januari 2020 de deuren openen. In dit register komen gegevens te staan van bijvoorbeeld grootaandeelhouders van familiebedrijven. Met de registratie wil Europa het witwassen aanpakken, maar sommige UBO's zelf vrezen voor hun privacy.
Het UBO-register is onderdeel van de vierde Europese anti-witwasrichtlijn. In het register komen gegevens te staan van de uiteindelijk belanghebbende (‘ultimate beneficial owner’, ofwel UBO) van verschillende rechtsvormen. Lieden in de witwasbusiness verschuilen zich geregeld achter een wirwar aan bv’s. Door het register zou sneller duidelijk zijn wie er achter de schermen aan de touwtjes trekt.
Maar UBO’s die niets met witwassen te maken hebben vrezen ondertussen voor hun privacy. Grootaandeelhouders van familiebedrijven bijvoorbeeld kunnen door het register minder makkelijk in de luwte opereren. Ook uit de hoek van goede doelen komt kritiek. Groot pijnpunt is dat het register openbaar is. Tegen een ‘kostendekkende vergoeding’ kan iedereen straks gegevens opvragen.
EU-lidstaten moeten het UBO-register uiterlijk 10 januari 2020 hebben opgetuigd. Het wetsvoorstel (pdf) hiervoor ligt inmiddels bij de Tweede Kamer. Eenmanszaken en kerkgenootschappen vallen hierbuiten, maar onder meer bv’s, nv’s, stichtingen, verenigingen, maatschappen en vof’s zijn straks verplicht om een UBO te registreren. Het register wordt onderdeel van het Handelsregister en ook beheerd door de Kamer van Koophandel (KvK).
Een UBO is altijd een natuurlijk persoon, en een onderneming kan meerdere UBO’s hebben. Het moet dus gaan om degene die uiteindelijk eigenaar is of zeggenschap heeft. Voor een bv geldt bijvoorbeeld dat iemand die 25% van de aandelen of 25% van het stemrecht heeft al snel een UBO zal zijn. Ook voor stichtingen en verenigingen zijn er richtlijnen. Zie hiervoor het artikel ‘Wanneer is iemand een UBO?’
Organisaties en ondernemingen zijn zelf verantwoordelijk voor het registreren van de gegevens van de UBO. Die inschrijving zal gratis zijn, aldus de KvK. UBO’s moeten een hele lijst aan gegevens aanleveren, maar niet alles is voor iedereen in te zien. Straks zijn deze gegevens voor iedereen zichtbaar:
Daarnaast kunnen instellingen die zich bezighouden met financieel toezicht ook nog onder meer het burgerservicenummer, het adres en de geboortedag van de UBO opvragen.