De Autoriteit Financiële Markten (AFM) constateert dat er steeds minder gebruik wordt gemaakt van belangrijke kwaliteitsborgen bij de uitvoering van wettelijke controles. Dit blijkt uit de 'Trendanalyse kwaliteitswaarborgen bij niet-oob-accountantsorganisaties'.
Het stelsel van kwaliteitsbeheersing van accountantsorganisaties bestaat uit procedures, beschrijvingen en standaarden. De AFM signaleert dat drie belangrijke waarborgen binnen dit stelsel steeds minder worden toegepast: de opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordeling (OKB), het intern kwaliteitsonderzoek (IKO) en de oorzakenanalyses.
In een OKB beoordeelt een kwaliteitsbeoordelaar – een accountant die onafhankelijk is van het controleteam – voor de afgifte van de controleverklaring of de externe accountant in redelijkheid tot het oordeel in zijn controleverklaring heeft kunnen komen. Met een OKB heeft de accountantsorganisatie een waarborg om ernstige tekortkomingen in de kwaliteit van de wettelijke controle nog voor de afgifte van de controleverklaring (tool) te voorkomen.
In een IKO onderzoekt een accountantsorganisatie een aantal afgeronde wettelijke controles om vast te stellen of die voldoen aan de eisen uit het stelsel van kwaliteitsbeheersing en aan de wet- en regelgeving. Op basis van een IKO kan een accountantsorganisatie acties nemen om de kwaliteit te verbeteren. Oorzakenanalyses geven inzicht in de factoren die de kwaliteit van wettelijke controles verhogen en belemmeren.
De AFM heeft in de ‘Trendanalyse kwaliteitswaarborgen bij niet-oob-accountantsorganisaties’ (pdf) drie aanbevelingen opgenomen voor niet-OOB-accountantsorganisaties:
Er zijn in Nederland 273 niet-oob-kantoren. Dit zijn veelal middelgrote en kleinere accountantsorganisaties. Zij voeren per jaar ongeveer de helft van het totaal aantal wettelijke controles uit.