Betrekt de bestuurder de OR bij het arbobeleid, dan werkt dit ook in zijn voordeel bij een controle van de Nederlandse Arbeidsinspectie (voorheen Inspectie SZW). De Arbeidsinspectie houdt er namelijk rekening mee of de organisatie initiatief neemt om een gezonde en veilige werkomgeving te creëren.
De Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) houdt er rekening mee of de organisatie of branche het initiatief neemt om een gezonde en veilige werkomgeving te creëren. Is er weinig tot geen eigen initiatief, dan pakt de inspecteur de organisatie bij een controle harder aan. De risico’s zijn in dat geval tenslotte groter. Het kan dus in het voordeel van de werkgever zijn als hij bij de Arbeidsinspectie kan aantonen dat hij zich samen met de preventiemedewerker en de OR inzet voor een goed arbobeleid. De OR kent immers zowel de achterban als de situatie op de werkvloer goed. Met die kennis kan de OR ervoor zorgen dat het arbobeleid goed is afgestemd op de praktijk en de behoeften van de werknemers en dat de arborisico’s minimaal zijn.
Gaat de bestuurder met het arbobeleid aan de slag, dan moet hij een wijziging, invoering of afschaffing van een regeling op het gebied van arbeidsomstandigheden eerst aan de OR voorleggen voor instemming (artikel 27, lid 1d WOR). Maar ook zonder initiatief van de bestuurder, speelt de OR een rol bij het arbobeleid en de uitvoering daarvan. Zo heeft de OR de taak om de naleving van de arboregels binnen de organisatie te bevorderen (artikel 28, lid 1 WOR). Volstaat die naleving niet, dan moet de OR dus aan de bel trekken bij de bestuurder. Vindt de OR dat de bestuurder te weinig actie onderneemt om tot een goed arbobeleid te komen, dan kan de OR een concreet initiatiefvoorstel (tool) indienen bij de bestuurder om tot verbetering te komen (artikel 23, lid 3 WOR).
Uiteraard probeert de OR eerst om in overleg met de bestuurder tot een oplossing te komen als hij vindt dat het arbobeleid, of de naleving ervan, niet in orde is. Lukt dat niet, dan kan de OR bij de Arbeidsinspectie aankloppen. De OR of personeelsvertegenwoordiging (PVT) kan de Arbeidsinspectie verzoeken om langs te komen voor een onderzoek of kan, net als individuele werknemers, een klacht indienen als de raad van mening is dat de bestuurder overtredingen begaat op het gebied van arbozaken. De Arbeidsinspectie neemt klachten van de OR of PVT altijd erg serieus. De kans is dus groot dat de inspecteur langskomt als een medezeggenschapsraad een klacht heeft ingediend.