Welke speerpunten bepalen toezicht op nieuwe ‘Sleepwet’?

1 mei 2018 | Door redactie

De Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (Ctivd) is de partij die zal gaan controleren hoe de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) wordt nageleefd. De Commissie heeft laten weten wat voorlopig de speerpunten van dit toezicht zullen zijn.

De Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) – ook wel Sleepwet of Aftapwet genoemd ­– is op 1 mei in werking getreden. Toezichthouder (tool) op de naleving van de wet is de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (Ctivd). De Ctivd heeft bekendgemaakt waar de komende twee jaar haar prioriteiten liggen. De volgende zes punten krijgen bijzondere aandacht:

  1. Worden onderzoeksdata zo gericht mogelijk verzameld (sleepwet) en is het inderdaad nodig verzamelde gegevens drie jaar te bewaren?
  2. Wordt bij verzamelde data zo snel mogelijk gekeken hoe relevant ze zijn voor het onderzoek en wordt niet-relevante informatie meteen vernietigd?
  3. Hoe wordt omgegaan met geautomatiseerde data-analyse (tools)?
  4. Komen de verzamelende instanties tegemoet aan hun zorgplicht, bijvoorbeeld dat ze goed omgaan met de tools voor gegevensverwerking?
  5. Hoe is de samenwerking met buitenlandse diensten, en worden er nog niet bekeken gegevens overgedragen?
  6. Hoe is bij de diensten de interne klachtenbehandeling en melding van misstanden ingericht?

Om deze punten goed te kunnen beoordelen, zal de Ctivd eerst een nulmeting verrichten. Punt 5 blijft daarbij buiten beschouwing. Mocht de Ctivd signaleren dat er tegen de wet gehandeld wordt, dan kan zij geen boetes opleggen. Zij meldt haar bevindingen bij de minister en kan eventueel nagaan of haar aanbevelingen worden opgevolgd.

Wijzigingen nog niet verwerkt 

De Wiv wordt voorlopig nog ingevoerd zonder dat de beloofde wijzigingen erin verwerkt zijn. Door het ‘nee’ bij het referendum over de Sleepwet besloot het Kabinet een aantal aanpassingen in de wet aan te brengen. Daar was echter minder dan een maand de tijd voor. Hierdoor was de keus uitstellen of in laten gaan en de aanpassingen er op een later tijdstip in verwerken. De keus van het Kabinet is op de tweede optie gevallen. Bits of Freedom, Privacy First en de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten overwegen nu een kort geding aan te spannen.