De maatregelen die het kabinet wil nemen om de positie van franchisenemers te verbeteren verdeelt de franchisewereld. Van de franchisenemers mag de wet bij wijze van spreken morgen ingevoerd worden. Maar de franchisegevers daarentegen hebben nogal wat bezwaren, zo blijkt uit de reacties op de internetconsultatie over het wetsvoorstel.
Met het voorstel wil staatssecretaris Keijzer van Economische Zaken de ‘machtsbalans herstellen’ tussen franchisegever en franchisenemer. De formule waarbij één partij (de franchisegever) verantwoordelijk is voor de winkelformule en de andere partij (de franchisenemer) zorgt dat de lokale winkel goed draait, is populair in Nederland. Maar beide partijen steggelen ook geregeld in de rechtszaal. Bijvoorbeeld over omzetvoorspellingen (tool) die niet haalbaar blijken te zijn.
Het wetsvoorstel schrijft onder meer voor dat de franchisegever de franchisenemer al vóór het sluiten van de overeenkomst verplicht over een hoop zaken moet informeren. Zoals over welke investeringen er nodig zijn. Ook mag de franchisegever de franchiseovereenkomst niet eenzijdig ingrijpend wijzigen. De franchisenemer moet hier eerst toestemming voor geven. Bij een groep franchisenemers moet er een twee-derde-meerderheid zijn.
Uit de ruim 360 reacties op de inmiddels gesloten internetconsultatie over het wetsvoorstel, stijgt een klassieke tegenstelling op. Franchisenemers zien namelijk graag dat de wetswijziging zo snel mogelijk ingevoerd wordt. De voornaamste klacht is dat de bepalingen wel zo snel mogelijk van toepassing verklaard moeten kunnen worden op bestaande contracten. Anders duurt het veel te lang voordat de nieuwe regels gaan gelden, zo staat te lezen in de reactie van Franchisenemers Netwerk Nederland, een koepel van allerlei franchisenemersclubs. Ook willen zij dat het onafhankelijke ‘vertegenwoordigend orgaan’ van franchisenemers duidelijk verankerd wordt in de wet. Dit orgaan is bijvoorbeeld van belang als er een twee-derde-meerderheid nodig is onder franchisenemers.
In het kamp van de franchisegevers zijn de reacties duidelijk minder juichend. Drogisterijketen Etos formuleert het nog positief dat franchisenemers door de nieuwe regels beter geïnformeerd én voorbereid aan hun zaak beginnen. Maar tegelijkertijd maakt de keten zich ook ‘ernstige zorgen’. Het wetsvoorstel geeft franchisenemers een ‘ongerechtvaardigde en ontoelaatbare beslissingsbevoegdheid in de koers van onze formule’, schrijft Etos. En dat maakt de keten minder slagvaardig.
Dat is ook de kern van de kritiek van de Nederlandse Franchise Vereniging (NFV), de koepel van franchisegevers. De bescherming van franchisenemers gaat té ver in het voorstel, vindt de NFV. Zo moeten franchisenemers instemmen met alles wat ‘aanzienlijke gevolgen’ kan hebben voor de franchiseovereenkomst. Dat is te breed en te onzeker, vindt de NFV. Daarnaast is het voorstel te veel een ‘one-size-fits-all’. Er is te weinig aandacht voor de diversiteit binnen de franchisesector. Dat belooft dus nog wat voor de discussies in de Tweede Kamer over het wetsvoorstel.