Prijsverhoging sneller doorgevoerd dan prijsverlaging

11 september 2023 | Door redactie

Britse economen hebben voor een aantal sectoren uitgevogeld hoe lang het duurt voordat een prijsverhoging of prijsverlaging door de hele toeleveringsketen is overgenomen. Gemiddeld gaat het dan al snel over meer dan acht kwartalen. Dit betekent dus ook dat ondernemers over een heel lange periode nog tegen prijsverhogingen kunnen aanlopen, terwijl de eerste prijsschok al lang achter de rug is.

Voor ondernemers is het voeren van prijsbeleid momenteel een delicaat evenwicht. Veel kosten zijn gestegen, dus zonder prijsverhogingen komt de bodem van de bedrijfskas snel in zicht. Maar alles zomaar doorberekenen jaagt de klanten weg. Iets dergelijks geldt ook voor het verduurzamen van de bedrijsvoering (toolbox). Daarbij speelt vooral de vraag: is de klant wel bereid om méér te betalen voor een groen alternatief?

Vele kwartalen nodig voor doorvoering

Het is dus balanceren. En daarnaast kan het zijn dat ondernemers op een later moment alsnog een prijsverhoging van hun leverancier moeten zien op te vangen. Juist dus omdat ondernemers na de prijsschok (zoals bij de piek in de energieprijzen) even wachten met het doorberekenen van die kosten in hun prijzen. Twee economen van de Bank of England hebben onderzoek gedaan naar hoe lang het uiteindelijk duurt voordat 80% van de prijsschok als prijsverhoging of prijsverlaging door de hele productie- en toeleveringsketen is doorgevoerd. Dat blijkt sterk te verschillen per sector. Voor de industrie is deze periode gemiddeld 8 kwartalen, maar voor de dienstensector gaat het al gemiddeld richting de vier jaar: 15 kwartalen. De sectoren luchttransport en programmeren zitten zelfs boven de 20 kwartalen.

Prijsverlaging met halfjaar vertraging

Daarnaast zien de economen aanwijzingen voor verschillen tussen het doorvoeren van een prijsverhoging en een prijsverlaging. De verhoging wordt namelijk sneller verwerkt in de hele keten dan de verlaging. In het algemeen duurt het doorvoeren van prijsverlaging nog eens een halfjaar langer dan een prijsverhoging. Dit alles duidt er dus in elk geval op dat een opwaartse druk op de prijzen heel lang kan blijven doorsijpelen.

Juridische mogelijkheden voor prijsverhoging

Ondernemers die geconfronteerd worden met prijsverhogingen, hebben naast het zelf weer doorberekenen aan hun klanten, nog wel enkele andere mogelijkheden. Soms is in contracten vastgelegd dat een leverancier het recht heeft om jaarlijks de prijzen te verhogen met het percentage van de 'consumentenprijsindex'. Als die uitkomt op 10%, mag de leverancier de prijzen dus niet met 15% verhogen. Ook kan in de algemene voorwaarden staan dat de ondernemer het recht heeft om het contract met de leverancier te ontbinden bij een forse prijsstijging. Dat kan de ondernemer mogelijk gebruiken bij onderhandelingen over de nieuwe prijzen (verdiepingsartikel). Voor ondernemers die zelf weer hun prijzen willen verhogen is het juridisch van belang dat zij de prijsstijging redelijk houden of in elk geval goed kunnen onderbouwen wat de gestegen kosten zijn (verdiepingsartikel).