De Tweede Kamer heeft een aantal moties aangenomen die de begroting voor 2024 nog fiks verbouwen: de brandstofaccijnzen stijgen niet, de energiebelasting daalt en het minimumloon gaat met 1,7% omhoog. Financieel zou dat onder meer gedekt moeten worden met een verhoging van het toptarief in box 2 én box 3 van de inkomstenbelasting.
Het demissionaire kabinet heeft op Prinsjesdag al een pakket maatregelen aangekondigd om te voorkomen dat de armoede in Nederland verder groeit. Met dat pakket is zo'n € 2 miljard gemoeid. Maar dat gaat de Tweede Kamer nog niet ver genoeg, zo bleek tijdens de behandeling van de begroting voor 2024. Via meerdere aangenomen moties wil de Kamer voor nog eens pakweg € 2 miljard aan de begroting vertimmeren.
Zo roept de Tweede Kamer het kabinet op om ervoor te zorgen dat de accijnzen op benzine en diesel niet stijgen in 2024. Zonder ingrijpen zouden de prijzen aan de pomp flink oplopen, omdat een overheidskorting op de accijnzen afloopt én omdat de accijnzen aangepast worden aan de inflatie. Dat moet dus voorkomen worden, vindt de Kamer. Volgens dezelfde motie moet ook de energiebelasting voor huishoudens voor in totaal € 200 miljoen worden verlaagd. Ook zou het wettelijk minimumloon met ingang van 2024 met 1,7% extra moeten stijgen, bovenop de reguliere aanpassing aan de prijsstijgingen die altijd per 1 januari plaatsvindt. Daarnaast wil de Kamer een bezuiniging op het kindgebonden budget terugdraaien en de overheidsbijdrage aan de kinderopvang verhogen.
In de moties wordt ook beknopt genoemd waar de financiële dekking voor de plannen vandaan moet komen. Deels moeten ministeries de middelen op hun eigen begroting zoeken, maar daarnaast wil de Kamer ook geld ophalen met belastingverhogingen:
Verder is er een motie aangenomen die het kabinet oproept om óók een vliegbelasting in te voeren voor passagiers die overstappen en voor privéjets. Overstappers zijn nu nog uitgezonderd van de belasting op vliegtickets, die dit jaar € 26,43 per passagier bedraagt. Met de opbrengst van deze heffing zou het tarief in de eerste schijf van de belasting op gas verlaagd moeten worden.
Daarnaast roept de Kamer het kabinet via een motie op om te zorgen dat de geplande opbrengst van de aanpak van ongewenste belastingcontructies en niet-werkende fiscale regelingen gehaald wordt. Het kabinet heeft namelijk in een brief (pdf) aangegeven dat het niet helemaal lukt om de taakstelling van € 550 miljoen aan opbrengsten te halen. En volgens eerdere afspraken moet dat gat worden gevuld met een extra verhoging van het tarief in de inkomstenbelasting. Daardoor loopt het tarief in de eerste schijf van box 1 geleidelijk op, naar 37,04% in 2027. Volgens de motie moet het kabinet dat voorkomen, en ook de geplande verhoging in 2024 naar 36,97% achterwege te laten.
Nu moet gaan blijken of de gevraagde aanpassingen ook allemaal werkelijkheid worden. Een vraag daarbij is of de genoemde financiële dekking inderdaad voldoende is. Wat de belasting op inkoop van eigen aandelen betreft, heeft premier Rutte bijvoorbeeld aangegeven dat hij niet verwacht dat een invoering per 1 januari 2024 haalbaar is. En bovendien: als ondernemingen geen aandelen meer inkopen, brengt de heffing ook niets op. Verder moet er in de Eerste Kamer straks ook nog een meerderheid zijn voor de gewijzigde plannen.