Bijna vier op de tien Nederlandse werknemers kreeg het afgelopen jaar te maken met een schending van integriteit, blijkt uit onderzoek van KPMG Nederland. Ongeveer de helft meldt dit niet bij de werkgever. Hierdoor blijft ongewenst gedrag vaak onder de radar. De ondernemingsraad (OR) doet er goed aan om integriteit op de agenda te zetten.
Maar liefst 39% van de Nederlandse beroepsbevolking kreeg in het afgelopen jaar op het werk te maken met schendingen van de integriteit, zoals het onzorgvuldig omgaan met geheime of persoonlijke informatie, schenden van privacy, pesterijen, een vijandige werksfeer of elkaar lastigvallen. Dit blijkt uit onderzoek van KPMG Nederland onder 1.000 werkenden in het kader van de Week van de Integriteit, die plaatsvond van 1 tot en met 8 december 2023. In slechts de helft van de gevallen (52%) wordt hier melding van gedaan. Werknemers vinden dit niet hun taak of zijn bijvoorbeeld bang voor negatieve reacties. Hierdoor blijft niet-integer gedrag vaak onopgemerkt en kan het ongewenste gedrag lang blijven voortsudderen of zelfs verergeren.
Het is van belang dat werknemers erop kunnen vertrouwen dat hun melding goed wordt opgepakt in de organisatie (artikel), maar daar is lang niet iedereen van overtuigd. Slechts een krappe meerderheid van de ondervraagden (52%) denkt dat het melden van incidenten bijdraagt aan een veiliger werkomgeving. Werkenden hebben juist de indruk dat hun werkgever weinig aandacht voor en zicht heeft op wat er op de werkvloer gebeurt. Ook is er weinig waardering voor integer gedrag.
Hoogleraar integriteit (Erasmus Universiteit Rotterdam) en Partner bij KPMG Forensic Muel Kaptein ontwikkelde een model dat de kans op integer gedrag in organisaties in kaart brengt. Het model bestaat uit acht factoren (zogenoemde ‘soft controls’) die integer gedrag beïnvloeden. Deze factoren zijn onder te verdelen in:
Hoe meer deze factoren aanwezig zijn in de organisatie, hoe groter de kans op integer gedrag en hoe kleiner de kans op schendingen van integriteit.
De OR kan nagaan in hoeverre deze factoren aanwezig zijn in de organisatie of juist verbeterd kunnen worden. Dit biedt inzicht in de knelpunten van het integriteitsbeleid en maakt inzichtelijk waar ruimte is voor verbetering. De OR kan aan de hand van deze inventarisatie met de bestuurder in gesprek over het onderwerp integriteit of bij hem een concreet voorstel met verbeterpunten indienen (initiatiefrecht, artikel 23 WOR).