De Tweede Kamer heeft vrij verrassend een verlaging doorgevoerd van de grens voor zogeheten excessieve leningen. Via een aangenomen wijziging van het Belastingplan 2024 is deze grens verlaagd van € 700.000 naar € 500.000, al lijkt het erop dat deze nieuwe grens nog niet geldt voor het peilmoment van eind dit jaar.
De Tweede Kamer heeft in de nacht van donderdag op vrijdag gestemd over een karrenvracht aan wetsvoorstellen en aanvullingen op voorstellen. Het was namelijk de laatste vergaderdag van de Kamer in deze samenstelling. Uiteindelijk heeft de Tweede Kamer ingestemd met het Belastingplan 2024, maar de voorstellen van het demissionaire kabinet zijn wel flink verbouwd.
Een opvallende wijziging is het verlagen van de grens voor excessieve leningen bij de eigen bv (infographic). Deze maatregel moet paal en perk stellen aan hoge schulden bij de eigen bv van directeuren-grootaandeelhouders (dga's) en andere houders van een aanmerkelijk belang. Voor het deel boven een bepaalde grens moeten zij belasting betalen in box 2 van de inkomstenbelasting. Deze grens is tot nu toe € 700.000. De wet is sinds begin dit jaar van kracht, en het is de bedoeling dat de Belastingdienst eind 2023 gaat peilen hoe hoog de schulden van dga's zijn. Dat moment nadert dus snel.
Via een zogeheten amendement (docx) op het Belastingplan 2024 heeft de Tweede Kamer echter een verlaging van de grens doorgevoerd, naar € 500.000. Dat betekent logischerwijs dat méér dga's te maken krijgen met de maatregel. Anderzijds is deze ingreep juist de financiële dekking voor het laten voortbestaan van de giftenaftrek in de vennootschapsbelasting (VPB) voor giften tot € 100.000. Die aftrekpost blijft dus wél.
Vraag is of de lagere grens al direct gaat gelden voor het peilmoment van eind dit jaar. Hoewel het niet met zoveel woorden in het amendement staat, lijkt het er daar niet op. Voor de grensverlaging staat een opbrengst van € 13 miljoen ingeboekt voor het jaar 2024. Dit ter compensatie van een kostenpost van € 11 miljoen voor het deels behouden van de giftenaftrek in de VPB. Deze kostenpost doet zich echter pas over het jaar 2024 voor, dus die hoeft nog niet gedekt te worden met opbrengsten uit 2023. Daarnaast is de datum voor inwerkingtreding van het Belastingplan 2024 ook 1 januari 2024, en het peilmoment is wettelijk vastgesteld op 'het eind van het kalenderjaar', ofwel 31 december 2023.
Niettemin is het voor dga's wel iets om nadrukkelijk rekening mee te houden. Zo is in de wet geregeld dat een excessief deel van een lening niet twee keer belast wordt. Maar een dga die net heeft afgerekend over het deel boven € 700.000, heeft een jaar later dan alsnog te maken met een excessief deel van de lening, omdat de grens dan is gezakt naar € 500.000.