De Nederlandse markt voor bedrijfsovernames is de ‘coronadip’ redelijk te boven, na een flinke stijging van het aantal verkooptransacties in de eerste helft van 2021. Maar niet elke branche deelt in het overnamefeestje. In de sector recreatie en horeca is het aantal overnames relatief klein en zakt de overnamepremie.
Overnameplatform Brookz heeft 118 advieskantoren ondervraagd voor de halfjaarlijkse ‘barometer’. Deze kantoren zijn betrokken bij de bedrijfsoverdracht van ondernemingen met een omzet tussen de € 500.000 en € 30 miljoen. In het eerste halfjaar van 2021 hebben de kantoren 445 bedrijfsverkopen afgerond. Dat is 21% meer dan in de tweede helft van 2020. Begin 2020 ging de Nederlandse overnamemarkt nog flink onderuit door de coronacrisis.
Dat er nu weer volop leven in de brouwerij is op de overnamemarkt blijkt onder meer uit de orderportefeuilles van de ondervraagden. Slechts 5% van de adviseurs meldt dat het aantal opdrachten is gedaald ten opzichte van de tweede helft van 2020. De rest heeft dus op z’n minst hetzelfde aantal opdrachten. 13% noteert zelfs een stijging van meer dan 25%. De adviseurs zijn dan ook goedgeluimd over de rest van het jaar: 60% verwacht dat de overnamemarkt verder aantrekt.
Dat zou ook naadloos passen in de gunstige omstandigheden voor bedrijfsovernames wereldwijd. De rente staat laag, waardoor lenen voor een overname niet duur is. Ook laten diverse onderzoeken zien dat investeringsmaatschappijen nog op flinke oorlogskassen zitten. En in zo’n klimaat kunnen ook de zenuwen in de bestuurskamers toenemen: als wij niet op overnamepad gaan, doet de concurrent het.
Ondernemers die in deze markt hun verkoopprijs wat willen opvijzelen kunnen in de barometer (pdf) wel wat handvatten vinden. Zo blijkt uit het onderzoek dat er een premie wordt betaald als de koper de controle over de onderneming krijgt. Een meerderheidsbelang (50,01%) is een koper gemiddeld 12% méér waard dan een minderheidsbelang (49,99%), zo concludeert Brookz op basis van de antwoorden. Ook zien de adviseurs een groter belang van de ‘groene bedoelingen’ van een onderneming (artikel) bij overnames. Daarbij gaat het niet alleen om energiebesparing, maar ook om bijvoorbeeld ethisch besturen en aandacht voor de sociale verantwoordelijkheid van de onderneming. De score op deze vlakken is volgens 15% van de adviseurs nu al van invloed op de waardering van een onderneming. Nog eens 71% verwacht dat die invloed in de toekomst zichtbaar wordt.
Het aantal transacties is dus flink opgeveerd, maar uit de gemiddelde ‘multiple’ blijkt dat nog niet. De multiple laat zien hoe veel keer het bedrijfsresultaat (EBITDA) de koper betaalt voor een onderneming. In de eerste jaarhelft van 2021 is de gemiddelde multiple uitgekomen op 4,85, net zo veel als in de tweede helft van 2020. De verschillen tussen sectoren zijn echter groot. In de IT-dienstverlening wordt gemiddeld 6,55 keer de EBITDA betaald en in de gezondheidszorg 6,3 keer. In de sector ‘horeca, toerisme en recreatie’ daalt de multiple juist naar 3,2. Ook in de detailhandel is de multiple gezakt, naar 2,95. Ongeveer hetzelfde beeld is te zien bij de verdeling van het aantal transacties naar sectoren. De horeca is goed voor slechts 2% van het totale aantal transacties in de eerste helft van 2021, IT-dienstverlening voor 13%. De zakelijke dienstverlening voert de lijst aan met 19% van het aantal transacties.