Nederland moet flink aan de bak om het belastingstelsel te versimpelen. Die oproep doet de OESO, een internationale organisatie voor economische ontwikkeling, in een nieuw rapport. Ook herhaalt de OESO de aansporing om de hypotheekrenteaftrek af te schaffen.
De OESO heeft een nieuw landenrapport uitgebracht over Nederland. Volgens de organisatie staat de Nederlandse economie er momenteel best goed voor, met een verwachte economische groei van 0,9% dit jaar en 1,4% in 2024. Niettemin ziet de denktank een aantal belemmeringen die echt aangepakt zouden moeten worden.
Belangrijk punt van aandacht is volgens de OESO de complexiteit van het Nederlandse belastingstelsel. Door een vereenvoudiging van het stelsel zou de productiviteit omhoog kunnen. De OESO wijst bijvoorbeeld op de verschillende fiscale behandeling van inkomen van werknemers en zzp'ers. De OESO stelt vast dat dit de afgelopen jaren heeft geleid tot een groei van het aantal zzp'ers, waardoor 'velen slechter af zijn' dan wanneer zij een regulier arbeidscontract zouden hebben. De overheid zou dan ook meer werk moeten maken van een fiscaal gelijke behandeling van werknemers en zelfstandigen die hetzelfde werk doen.
Daarnaast zouden de toeslagen veel gerichter ingezet moeten worden. Deze tegemoetkomingen remmen volgens de OESO nu de arbeidsdeelname, omdat burgers bang zijn om toeslagen te verliezen door (meer) te gaan werken. De toeslagen zouden daarom alleen terecht moeten komen bij huishoudens die de tegemoetkomingen het hardste nodig hebben.
Wat de huizenmarkt betreft hamert de denktank er net als in eerdere publicaties op dat de hypotheekrenteaftrek te verstorend werkt. Stijgende hypotheekrentes ziet de OESO ook als een risico voor de Nederlandse economie, omdat die uiteindelijk kunnen leiden tot financiële problemen voor huizenbezitters. Wat de OESO betreft moet de hypotheekrenteaftrek geleidelijk afgeschaft worden. Ook zou de maximale hypotheek die iemand kan krijgen omlaag moeten naar 90% van de woningwaarde, terwijl dat nu nog 100% is (dit is de afgelopen jaren al afgebouwd vanaf 106%).
Voor ondernemingen stelt de OESO dat het belastingstelsel nu in de hand werkt dat winsten opgepot worden in plaats van uitgekeerd. De organisatie richt haar pijlen daarom op het lage tarief in de vennootschapsbelasting (VPB). Tot een winst van € 200.000 betalen ondernemingen namelijk 19% VPB, en boven die grens 25,8%. Naar het oordeel van de OESO remt het opstaptarief de groei van ondernemingen. Bovendien is het een prikkel voor concerns om zich op te splitsen om onder de winstgrens te blijven. De aanbeveling in het landenrapport luidt daarom om het lage VPB-tarief helemaal af te schaffen.
Het afschaffen van de hypotheekrente is momenteel niet echt een thema in politiek Den Haag. Maar met andere aanbevelingen van de OESO is het kabinet wel al aan de slag gegaan. Zo loopt er een programma om onnodige fiscale regelingen te schrappen en regelingen die een negatieve evaluatie hebben gekregen ook af te schaffen of om te vormen. Ook aan de aanpak van 'schijnzelfstandigen' wordt al langer gewerkt, al blijkt dat keer op keer weerbarstige materie. Verder wil het kabinet uiteindelijk af van het toeslagensysteem, maar ook dat is niet één-twee-drie geregeld.
Wat het lage VPB-tarief betreft: voor het afschaffen van het opstaptarief lijkt nu geen meerderheid te zijn in de Tweede Kamer. Wel is er de afgelopen tijd al vaker gesproken over het zwaarder belasten van opgepotte winsten in bv's en heeft de Kamer ook nadrukkelijk aandacht gevraagd voor het opsplitsen van concerns om puur fiscale redenen.