TNO heeft een rapport gepubliceerd bij de pilot Nudging in Werving en Selectie. Hieruit blijkt dat een meer objectieve en gestructureerde sollicitatieprocedure niet leidt tot een aantoonbaar grotere kansengelijkheid op de arbeidsmarkt voor Nederlanders met een migratieachtergrond.
De pilot, waar 19 werkgevers gedurende een jaar aan hebben deelgenomen, is opgezet om te meten of wijzigingen – zogenoemde ‘nudges’ – in het wervings- en selectieproces vooroordelen minder bepalend maken en de kansenongelijkheid verkleinen. De drie toegepaste nudges zijn neutralere vacatureteksten, objectievere eerste selectie (door een vorm van anoniem solliciteren) en gestructureerd interviewen. In het rapport ‘Richting gelijke kansen’ (pdf) concludeert TNO dat de pilot een positief effect heeft op het wervings- en selectieproces. De deelnemers zijn te spreken over de toegenomen professionaliteit, verbeterde opbouw en structuur van het proces, bewustere en beter onderbouwde selectie van kandidaten en algehele bewustwording binnen de organisatie.
Hoewel het interne gevoel over de toepassing van de nudges positief is, is er geen eenduidig positieve conclusie te trekken over de beoogde gunstige effecten. Er was geen aantoonbare toename van niet-westerse kandidaten en zij stroomden ook niet vaker dan voorheen door in het sollicitatieproces. Als mogelijke verklaring hiervoor noemen de onderzoekers dat er binnen de deelnemende organisaties al sprake was van redelijke kansengelijkheid, waardoor een aanzienlijke verbetering niet mogelijk was. Ook het niet consequent toepassen van de nudges, de beperkte hoeveelheid data en toch ook de mogelijke ineffectiviteit van de nudges worden genoemd als verklaringen voor het ontbreken van doorslaggevend bewijs van het effect op de kansengelijkheid. Demissionair minister Koolmees van SZW benadrukt dat de pilot desondanks een stap in de goede richting is, die structureel wat kan veranderen en een bijdrage kan leveren aan het verder objectiveren van het wervings- en selectieproces van werkgevers.
De pilot is onderdeel van het programma Verdere Integratie op de Arbeidsmarkt (VIA) (pdf). Met dit programma – bestaande uit acht pilots gericht op jongeren, werkgevers en werknemers – heeft het kabinet als doel de arbeidsparticipatie en arbeidsmarktpositie van Nederlanders met een migratieachtergrond te verbeteren. Uit onderzoek blijkt dat Nederlanders met een niet-westerse migratieachtergrond twee tot drie keer vaker werkloos zijn dan autochtone Nederlanders. Dit wordt slechts deels verklaard door verschil in opleidingsniveau of werkervaring. Vooroordelen – al dan niet onbewust – lijken werkgevers in het sollicitatieproces te beïnvloeden, waardoor zij bijvoorbeeld minder tijd besteden aan cv’s van niet-westerse kandidaten.