Werknemer mag psychologische test weigeren
Psychologische testresultaten van werknemers mag u alleen onder strikte voorwaarden gebruiken voor personeelsbeoordeling en -ontwikkeling. Werknemers moeten bijvoorbeeld zelf kunnen beslissen of ze willen meewerken aan een assessment. Met ontslag dreigen als een werknemer weigert mee te werken aan een psychologische test, is uit den boze.
Het College bescherming persoonsgegevens (CBP) heeft onlangs Bureau Jeugdzorg Noord-Brabant (BJZ NB) op de vingers getikt omdat het werknemers sinds 2011 verplicht om een assessment te doen. Werknemers die niet aan de psychologische tests willen meewerken, riskeren ontslag op staande voet. Een deel van de testresultaten – de functiegerelateerde competenties – is ook in te zien door de leidinggevende.
Assessment voor bedrijfsvoering
In het oordeel over het verzamelen van persoonsgegevens door BJZ NB (pdf) geeft het CBP aan dat BJZ NB in strijd met de Wet bescherming persoonsgegevens (WBP) handelt. Niet alleen omdat werknemers niet vrij zijn om zelf te bepalen of ze aan het assessment willen deelnemen, maar ook omdat het afnemen van een assessment niet noodzakelijk is voor een goede bedrijfsvoering.
Psychologische test is meetinstrument
Een assessment is een instrument om de emotionele balans, talenten en motivatie te meten, en kan een handig hulpmiddel zijn bij de selectie, beoordeling en ontwikkeling van personeel. Omdat de testresultaten inzicht geven in de psychologische gesteldheid, vaardigheden en beperkingen van werknemers en verregaande consequenties kunnen hebben voor de opstelling van de werkgever ten opzichte van de werknemer, is het heel belangrijk dat u zorgvuldig met deze gevoelige gegevens omgaat.
Persoonsgegevens verzamelen
Als werkgever mag u persoonsgegevens volgens de WBP alleen verzamelen en verwerken als:
- de werknemer voor de verwerking zijn ondubbelzinnige toestemming heeft verleend;
- de gegevensverwerking noodzakelijk is voor een goede bedrijfsvoering.
Het vergroten van de deskundigheid van werknemers kan een doelstelling zijn in het kader van een goede bedrijfsvoering. U moet echter heel goed kunnen motiveren waarom u denkt daarvoor psychologische tests nodig te hebben. Vaak kunt u de professionaliteit van personeel namelijk ook op een andere manier vergroten, door bijvoorbeeld vakgerichte opleidingen of cursussen aan te bieden.