De nieuwe Wet bescherming klokkenluiders biedt klokkenluiders onvoldoende bescherming. Tot die conclusie kwamen experts vorige week tijdens een rondetafelgesprek met de Tweede Kamer over de wijziging van de Wet Huis voor klokkenluiders.
Verschillende betrokken wetenschappers en organisaties (het Huis voor klokkenluiders, Transparency International Nederland en FNV) konden afgelopen donderdag tijdens een rondetafelgesprek met de Tweede Kamer hun mening geven over het wetsvoorstel voor de Wet bescherming klokkenluiders. Dit leidde tot de nodige kritiek op de nieuwe wet, die de Wet Huis voor klokkenluiders moet vervangen. Zo vinden de experts de drempel om een misstand te melden nog steeds te hoog en de definitie van een misstand te beperkt. Daarnaast vinden zij de sancties voor een werkgever die een klokkenluider toch benadeelt, onvoldoende. Ook is er nog geen speciaal fonds, waarop klokkenluiders een financieel beroep kunnen doen. Bovendien vragen zij zich af of de nieuwe wet bijdraagt aan het oplossen van maatschappelijke misstanden.
De invoering van de Wet bescherming klokkenluiders is een belangrijk aandachtspunt voor de OR. De nieuwe wet kan ertoe leiden dat de organisatie een klokkenluidersregeling moet invoeren (tool) of een bestaande regeling moet wijzigen. Heeft de organisatie al een interne meldprocedure, dan kan de OR nagaan of de regeling aan de nieuwe richtlijnen voldoet. De OR doet er verstandig aan om met de bestuurder in gesprek te gaan over de interne meldprocedure. De OR kan het onderwerp agenderen voor de overlegvergadering en de bestuurder hierover ongevraagd adviseren (initiatiefrecht, artikel 23, lid 3 WOR).
De overheid moet haast maken met de invoering van de Wet bescherming klokkenluiders. Nederland had, net als alle andere EU-lidstaten, de EU-richtlijn die klokkenluiders een betere bescherming moet bieden al vóór 17 december 2021 moeten doorvoeren in de nationale wetgeving. De invoering van de nieuwe wet heeft echter veel vertraging opgelopen. De plenaire behandeling van het wetsvoorstel in de Tweede Kamer staat nu gepland op 7 november a.s. en de stemming de week erna, op dinsdag 15 november. Daarna moet de Eerste Kamer zich nog over het wetsvoorstel buigen.
Tot de inwerkingtreding van de nieuwe wet geldt voor organisaties in de private sector dat zij moeten blijven voldoen aan de regels van de huidige Wet Huis voor klokkenluiders. Overheidsinstanties moeten sinds 17 december 2021 al voldoen aan de Europese richtlijn. Kijk voor de voortgang op rendement.nl/wetsvoorstellen.