Het voorstel voor de Wet toelating terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (WTTA) is aan de Tweede Kamer aangeboden. Het wetsvoorstel moet de positie van uitzendkrachten verbeteren en malafide uitzendbureaus harder aanpakken.
De misstanden in de uitzendbranche, die met name de arbeidsmigranten raken, zijn al jaren een doorn in het oog van het inmiddels demissionaire kabinet. Uit een rapport uit 2022 van de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) is naar voren gekomen dat 98% van de slachtoffers van arbeidsuitbuiting en ernstige benadeling arbeidsmigrant is. Het gaat dan om misstanden op het gebied van onderbetaling, huisvesting en gezond en veilig werken.
De WTTA, die voortvloeit uit het advies van het Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten (commissie-Roemer), introduceert naar verwachting per 1 januari 2026 een publiek toelatingsstelsel voor uitleners. Dat is een jaar later dan oorspronkelijk gepland in het conceptwetsvoorstel, waarin bovendien nog sprake was van een certificeringsplicht voor uitleners. Onder uitleners vallen alle rechtspersonen en ondernemingen die arbeidskrachten ter beschikking stellen, zoals gedefinieerd is in de Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs (WAADI).
Uitleners mogen straks alleen nog arbeidskrachten ter beschikking stellen als zij daartoe door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zijn toegelaten. Hiervoor moeten uitleners kunnen aantonen dat zij relevante wet- en regelgeving naleven, een verklaring omtrent het gedrag (VOG) overleggen en financiële zekerheid geven. Een belangrijke toelatingseis wordt dat de uitlener moet voldoen aan het voorstel voor de Wet toezicht gelijke kansen bij werving en selectie, dat op dit moment bij de Eerste Kamer ligt. Om financiële zekerheid te bieden, moet een uitlener een waarborgsom van € 100.000 voldoen (of € 50.000 gedurende een half jaar voor startende uitleners). Private inspectie-instellingen gaan periodiek (ten minste jaarlijks) controleren of toegelaten uitleners nog voldoen aan alle eisen, die later bij algemene maatregel van bestuur worden vastgelegd.
Voor inleners geldt dat zij per 1 januari 2026 alleen nog arbeidskrachten mogen inhuren van toegelaten uitleners. Er komt een openbaar register met toegelaten uitleners, zodat inleners zich ervan kunnen verzekeren dat ze niet met een malafide partij in zee gaan. Dit moet kwaadwillende uitleners uit de markt drukken. De NLA, die voor de handhaving wordt uitgebreid met negentig voltijdsbanen, ziet toe op de toelatingsplicht en kan uitleners én inleners beboeten als zij zich niet aan de regels houden. Deze boete kan oplopen tot € 90.000 per overtreding. Bij een herhaalde overtreding kan de NLA (na een waarschuwing) de uit- of inlenende organisatie preventief stilleggen. Ook kan het ministerie van SZW een toelating intrekken, bijvoorbeeld als een inlener zich schuldig maakt aan arbeidsmarktdiscriminatie.
Voor een snelle aanpak van de problematiek in de sector bevat het wetsvoorstel overgangsrecht. Dat moet uitleners stimuleren om vóór 1 juli 2025 een toelating aan te vragen en zich, in aanloop daarnaartoe, vrijwillig te laten certificeren door de Stichting Normering Arbeid (SNA).