UWV signaleert een flinke toename van het aantal reorganisaties en ontslagrondes. Het aantal is weer op het niveau van vóór de coronacrisis. Voor de OR is deze ontwikkeling een signaal om eventuele veranderingen binnen de eigen organisatie goed in de gaten te houden en navraag te doen bij de bestuurder.
Organisaties die in een periode van drie maanden meer dan twintig werknemers (al dan niet met toestemming van de werknemers) in een bepaalde regio willen ontslaan, moeten dit melden bij UWV. In 2023 ontving de uitkeringsinstantie 188 meldingen. In 2022 waren dat er 128. Organisaties zijn nu meer geld kwijt aan leningen en personeel. Zo zijn de rentes en lonen gestegen. Tegelijk zorgt de hoge inflatie ervoor dat consumenten minder geld uitgeven. Veel organisaties kijken daarom goed naar hun kosten en proberen die te beperken waar mogelijk. Relatief kleine besparingen kunnen dus duiden op grotere veranderingen zoals een reorganisatie, eventueel gecombineerd met een ontslagronde. Voor de OR is het dus zaak om goed op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen rond een mogelijke reorganisatie (verdiepingsartikel).
In geval van een reorganisatie moet de bestuurder zijn voorgenomen besluit eerst voorleggen aan de OR voor advies (artikel 25 WOR). Voordat de bestuurder echter een concreet uitgewerkte adviesaanvraag kan indienen bij de OR, heeft hij al heel wat overwegingen gemaakt. Het is dus zaak dat de OR vroegtijdig op de hoogte is en al kan meedenken over het beperken van de gevolgen voor organisatie en achterban en over eventuele alternatieven voor ontslag (infographic).
Voor de OR zijn er verschillende manieren om vroegtijdig te signaleren dat er mogelijk een ingrijpende verandering zoals een reorganisatie aan zit te komen. Bijvoorbeeld door te letten op vacatures die niet worden opgevuld of een terugloop van het aantal klanten of afnemers. Ook moet de bestuurder de OR tijdens de halfjaarlijkse overlegvergadering (artikel 24 WOR) vroegtijdig informeren (tool) over onder meer de gang van zaken in de onderneming en over instemmings- of adviesaanvragen die eraan komen. De OR moet hierbij dus alert zijn en goed doorvragen. Daarbij heeft de OR recht op informatie over het financieel-economische beleid (artikel 31a WOR). Die informatie kan mogelijk nog meer inzicht bieden. Wil de bestuurder een externe deskundige inschakelen voor advies over de reorganisatie, dan heeft de OR adviesrecht bij het verstrekken en formuleren van deze adviesopdracht (artikel 25, lid 1n WOR). Daarnaast kan een reorganisatie gevolgen hebben voor het personeels- en ontslagbeleid. In dat geval heeft de OR instemmingsrecht op grond van artikel 27 WOR (artikel).