OR heeft adviesrecht als organisatie moet bezuinigen

Als de organisatie flink moet bezuinigen, heeft dat vaak gevolgen voor het personeelsbestand. Is een reorganisatie (tool) onvermijdelijk, dan kan de bestuurder niet om de OR heen. Hij is namelijk verplicht om de OR om advies te vragen als het gaat om een belangrijke wijziging in de organisatie van de onderneming (artikel 25, lid 1e WOR) of als de organisatie bijvoorbeeld een belangrijk krediet moet aantrekken om het hoofd boven water te houden (artikel 25, lid 1i WOR).

OR moet alert zijn op signalen

De bestuurder moet de OR vroegtijdig betrekken bij belangrijke voorgenomen besluiten, zoals bezuinigingen en een reorganisatie. Daarbij heeft de OR ook een eigen verantwoordelijkheid. Het is belangrijk dat de OR zich niet afwachtend opstelt, maar ook zelf een vinger aan de pols houdt bij de financiële ontwikkeling van de organisatie en alert is op signalen. Om dat goed te kunnen doen, moet de OR inzicht hebben in het financiële beleid van de organisatie.

Budgetmethodes om te bezuinigen

Bezuinigingen betekenen in de regel ook dat de organisatie of afdeling de budgetten moet bijstellen. Dit kan voor de OR een signaal zijn dat er mogelijk belangrijke wijzigingen op komst zijn. Voor het bijstellen van budgetten kan een bestuurder twee methodes hanteren:

• Zero-based budgeting (ZBB), oftewel de ‘nulbudgetmethode’: de budgethouder stelt het budget niet vast op basis van het budget van vorig jaar, maar stelt het budget opnieuw op. Alle activiteiten en de daarop gebaseerde budgetten worden bij de start op nul gezet en heroverwogen. De nulbudgetmethode is vooral zinvol in crisissituaties.  
• Kaasschaafmethode: de budgetaanvraag wordt bij voorbaat gekort met 5% tot 10%. Deze methode is een goede optie als uit cijfers uit het verleden blijkt dat bij budgetaanvragen altijd wordt overvraagd.