Iedere werkgever heeft een wettelijk instructierecht. Op basis daarvan mag een werkgever redelijke instructies geven aan de werknemers. Een verbod op het dragen van een mondkapje zou een redelijke instructie kunnen zijn.

Het nut van mondkapjes

Op het moment schrijven is er veel onduidelijkheid over het nut van niet-medische mondkapjes. Het standpunt van het RIVM is dat mondkapjes de drager ervan zeer beperkt beschermt tegen besmetting. 

Representativiteit

Voor veel organisaties is een representatieve uitstraling van medewerkers belangrijk. Het dragen van een mondkapje kan hieraan in de weg staan. 

Afweging

De situatie dat een werknemer per se een mondkapje wil dragen op het werk en een werkgever die dit niet toestaat, is nog niet voor de rechter geweest. Dat betekent dat er nog geen definitief antwoord op de vraag is. Wel kan een werkgever voor zichzelf afwegen of een mondkapjesverbod haalbaar is. 

Een werkgever die zijn bedrijf volledig coronaproof inricht en, indien mogelijk, thuiswerken mogelijk maakt, voldoet aan zijn zorgplicht voor een veilige werkomgeving. In dat geval kan de belangenafweging uitvallen in het voordeel van de werkgever. 

Als een werkgever geen veilige werkomgeving biedt, kan dit anders liggen. En als een werknemer in een risicogroep valt of om andere redenen in paniek raakt, zonder mondkapje, kan de belangenafweging ook in het nadeel van de werkgever uitvallen.

Naar huis sturen

Een werkgever kan een werknemer die weigert zijn mondkapje af te zetten, naar huis sturen. Het is dan de vraag of de werkgever dan nog loon moet doorbetalen. Ook deze kwestie is nog niet voor de rechter geweest.

De hoofdregel is dat een werknemer recht heeft op loon, tenzij het risico van het niet-werken voor rekening van de werknemer moet komen. De werkgever moet bewijzen dat het risico bij de werknemer ligt.

Ontslag

Een werknemer die structureel weigert redelijke instructies op te volgen of die weigert te komen werken, omdat hij geen mondkapje mag dragen, loopt het risico op ontslag. Ook in dat geval zal de rechter een belangenafweging maken: weegt het belang van de werkgever zwaarder dan het belang van de werknemer in die specifieke omstandigheden?

Goed overleg

Het is onzeker hoe een rechter zal oordelen over een recht van de werkgever om mondkapjes te verbieden tijdens het werk en een recht van de werknemer om er één te dragen. Maar, de rechter zal wel van uw organisatie verlangen dat u in gesprek gaat met de werknemer en samen naar een redelijke oplossing zoekt.

En dat is misschien ook wel de meest praktische oplossing: ga in gesprek met de werknemer en probeer er in goed overleg samen uit te komen.

Lees ook: Mag een werkgever een mondkapjesplicht invoeren?