In de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (WML) is vastgelegd op hoeveel loon elke werknemer vanaf 21 jaar minimaal recht heeft per uur. Een werkgever mag wel meer, maar niet minder betalen dan het minimum. Betaalt hij wel minder dan het minimum? Dan kan hij te maken krijgen met een wettelijke verhoging en een boete van de Nederlandse Arbeidsinspectie.
De Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (WML) stelt een ondergrens aan de hoogte van het loon om te voorkomen dat arbeidskrachten worden uitgebuit en oneerlijke concurrentie tussen organisaties mogelijk is. Een werkgever mag uiteraard meer betalen dan het minimum, maar niet minder. Als hij dat wel doet, kunnen de betreffende werknemers een loonvordering instellen bij de rechter en een wettelijke verhoging en rente eisen. Werknemers hebben vijf jaar de tijd om achterstallig loon bij de werkgever op te eisen.
Een wettelijke verhoging kost de werkgever 5% over de vierde tot en met achtste werkdag nadat het loon betaald had moeten zijn, en 1% over elke volgende werkdag. In totaal kan de verhoging maximaal 50% bedragen, wat bij 33 werkdagen na het verplichte betaalmoment wordt bereikt. De rechter kan de verhoging eventueel matigen. De wettelijke rente waar de werknemer ook recht op heeft, bedraagt 7% in de eerste helft van 2024.
Verder kan de Nederlandse Arbeidsinspectie dus een boete opleggen bij onderbetaling (artikel). De hoogte van de boete hangt af van de situatie. Voor betaling onder het minimumloon tot 5% gedurende maximaal een maand is de boete bijvoorbeeld € 500 per werknemer, en bij onderbetaling vanaf 50% gedurende drie tot zes maanden is de boete € 7.000 per werknemer (2024). De werkgever kan bezwaar maken tegen de boete. In principe krijgt een werkgever geen boete, als het te weinig betaalde loon minder dan € 50 is. Hij krijgt dan wel een schriftelijke waarschuwing van de Arbeidsinspectie én de gelegenheid om de overtreding recht te zetten. Als hij dat niet binnen vier weken doet, volgt de boete alsnog. Als de werkgever een boete krijgt en niet binnen vier werken rectificeert, kan de Arbeidsinspectie een dwangsom opleggen.
Bij ernstige overtredingen van de WML – waarvoor de werkgever een boete heeft ontvangen – kan de Arbeidsinspectie ook een schriftelijke waarschuwing geven dat herhaling of latere soortgelijke overtreding tot (preventieve) stillegging van de werkzaamheden kan leiden. Als het daadwerkelijk zover komt, laat de Arbeidsinspectie de werkgever via een beschikking weten vanaf wanneer de organisatie het werk moet neerleggen en voor hoelang.