Moet uw onderneming meerdere werknemers ontslaan vanwege bedrijfseconomische redenen, dan bent u verplicht om het afspiegelingsbeginsel te hanteren om willekeur te voorkomen tenzij de cao anders bepaalt. Het afspiegelingsbeginsel zorgt voor een evenredige verdeling van de benodigde ontslagen over het personeelsbestand. Het uitgangspunt is dat de leeftijdsopbouw binnen een bepaalde functiegroep voor en na ontslag zo veel mogelijk gelijk blijft.

Het afspiegelingsbeginsel past u toe nadat u eerst de arbeidsrelaties heeft beëindigd van:

• ingeleende werknemers, zoals gedetacheerden, uitzendkrachten en zzp’ers;
• werknemers die de AOW-leeftijd hebben bereikt of die leeftijd binnen 26 weken bereiken;
• oproepkrachten met een nulurencontract;
• tijdelijke werknemers van wie het tijdelijk contract binnen 26 weken eindigt.

Voert uw onderneming de wettelijke ontslagen niet uit, dan zal UWV u geen ontslagvergunning verlenen voor werknemers met een vast dienstverband. U moet dus echt eerst afscheid nemen van deze werknemers, hoewel er wel enkele uitzonderingen zijn.

Verdeling in functies en leeftijd

De HR-afdeling berekent hoeveel arbeidsplaatsen komen te vervallen. Het gaat dan om het aantal fte’s. Daarna worden de werknemers in groepen met uitwisselbare functies verdeeld. Dit zijn functies die vergelijkbaar zijn op basis van functie-inhoud en vereiste kennis, vaardigheden en competenties en gelijk wat betreft niveau en beloning.

Per groep uitwisselbare functies wordt een splitsing gemaakt over vijf leeftijdscategorieën: 15-24 jaar, 25-34 jaar, 35-44 jaar, 45-54 jaar en 55 jaar tot de AOW-leeftijd. Per leeftijdsgroep binnen een groep uitwisselbare functies wordt het aantal te vervallen arbeidsplaatsen bepaald en wordt dan vastgesteld wie in aanmerking komt voor ontslag. De werknemer met het kortste dienstverband wordt als eerste ontslagen.