Het kabinet wil de vuistregel voor het bepalen van het gebruikelijk loon van een directeur-grootaandeelhouder (dga) aanscherpen. Dat staat in de Voorjaarsnota 2022. In veel gevallen zal dit voor de dga tot een hoger gebruikelijk loon leiden, en dus tot een hogere belastingrekening.
Het gebruikelijk loon (toolbox) geldt voor dga’s en andere houders van een aanmerkelijk belang in een onderneming die ook werk doen voor die bv. Voor de loonheffingen moeten zij een loon krijgen dat ‘gebruikelijk’ is voor hun werkzaamheden. De regel geldt ongeacht of de dga dit loon ook ontvangt, waardoor het salaris voor de loonaangifte (deels) fictief kan zijn.
Gebruikelijk is volgens de vuistregel het salaris dat een werknemer in ‘de meest vergelijkbare dienstbetrekking’ verdient (artikel). Op dit salaris mag de dga vervolgens nog de zogeheten doelmatigheidsmarge toepassen, van 25%. Het gaat dus om 75% van het loon uit de meest vergelijkbare dienstbetrekking.
Aan deze doelmatigheidsmarge wil het kabinet sleutelen. Vanaf 2023 zal die niet meer 25% maar 15% bedragen. Dat betekent dat de dga in veel gevallen een hoger gebruikelijk loon zal moeten opgeven dan nu. Daardoor moet de dga dus ook meer belasting betalen in box 1 van de inkomstenbelasting. Er geldt overigens ook een normbedrag voor het gebruikelijk loon, van € 48.000 in 2022. Dit bedrag wordt elk jaar aan het eind van het jaar vastgesteld. Aan het normbedrag wordt in de Voorjaarsnota niet gesleuteld.
In 2023 brengt deze ingreep € 321 miljoen in het laatje voor de schatkist. De opbrengst daalt geleidelijk in de jaren daarna. Het aanpassen van de doelmatigheidsmarge is één van de maatregelen waarmee het kabinet de compensatie van box 3-gedupeerden betaalt. Ook bijvoorbeeld het invoeren van twee schijven in box 2 van de inkomstenbelasting en de beperking van de zogeheten 30%-regeling voor buitenlandse werknemers staan in dit rijtje.