In elk team zit er wel één: een werknemer die de werkzaamheden en processen in de organisatie belemmert. Zo’n saboteur zorgt voor veel onrust en maakt het lastiger voor het team om zijn doelen te bereiken. Hoe gaat u te werk als u het tegenwerkgedrag van een saboteur wilt veranderen?
Een werknemer die de slechte gewoonte heeft om altijd te laat te komen, is geen saboteur. Een saboteur is iemand die de werkprocessen (al dan niet bewust) verstoort, bijvoorbeeld door collega’s tegen elkaar op te stoken, opdrachten niet te doen of te laat af te maken, of zelfs bedrijfseigendommen kapot te maken. Zij vertonen vaak passief-agressief gedrag. Het is soms lastig om de saboteurs te herkennen. Zij passen zich niet aan de waarden van de organisatie aan. Ook hebben ze kritiek (tool), maar gaan ze de confrontatie niet aan. Vaak is dit gedrag ontstaan omdat ze het idee hebben dat er toch niet naar ze wordt geluisterd en ze zich snel aangevallen voelen.
Hoe buigt u dergelijk destructief gedrag om in iets constructiefs? Heeft u als manager door dat een werknemer het ergens niet mee eens is en dat gevoel opkropt, nodig hem dan uit om te vertellen waar hij mee zit. Door begrip te tonen en geen oordeel te vellen, krijgt de werknemer de kans om zich te uiten. Geef aan dat u de mening van de werknemer waardeert, maar onthoud dat u hem niet altijd gelijk hoeft te geven. Benoem ook dat u zijn inzet waardeert, en dat het tegelijkertijd mogelijk is om het niet eens te zijn met zijn mening. Door de werknemer vaker te betrekken bij besluitvorming en te vragen naar zijn mening (zoals ook gebeurt bij deep democracy), is het duidelijk dat zijn mening er wel degelijk toe doet en kan hij zelfs uitgroeien tot een zeer loyale collega.
Is het gedrag van de hardnekkige saboteur niet te veranderen? Coach dan juist zijn collega’s in plaats van de saboteur. Collega’s moeten zeker niet meegaan in sabotagegedrag en juist productief en correct hun werk blijven doen. Als dit gebeurt, is het snel duidelijk wie de onruststoker is en krijgt hij zelf ook door dat hij als zodanig wordt gezien. Vaak vertrekt de saboteur dan zelf naar een andere organisatie. De kans bestaat ook dat zijn gedrag doorslaat: dat kunt u dan als reden voor ontslag opvoeren.