Is de financiële situatie van een onderneming niet rooskleurig, dan overweegt de werkgever misschien de auto van de zaak of 13e maand van zijn werknemers in te trekken. Als er een eenzijdig wijzigingsbeding in de arbeidsovereenkomst staat, kan hij zich daar op beroepen. Maar ook dan moet hij zwaarwegende redenen hebben om arbeidsvoorwaarden in te trekken. Verder kan hij een goede compensatieregeling treffen.
In het kader van een goede bedrijfsvoering is het begrijpelijk als een werkgever bij fors tegenvallende resultaten in de kosten wil snijden. Toch kan hij een leaseauto of 13e maand van de werknemer niet zomaar intrekken. Als privégebruik van de leaseauto is toegestaan en de leaseauto is aan te merken als een beloningscomponent, heeft onmiddellijk intrekken van zo’n arbeidsvoorwaarde tot gevolg dat een werknemer zijn vaste financiële verplichtingen misschien niet kan nakomen. Ook moet hij het privégebruik van de leaseauto missen. Is de 13e maand geen resultaatafhankelijke bonus maar een vast bestanddeel van het loon, die in de loop van het jaar wordt opgebouwd, dan is het een primaire arbeidsvoorwaarde. De werknemer rekent erop dat hij dat bedrag aan het eind van het jaar krijgt en heeft daar mogelijk zijn uitgavenpatroon op afgestemd.
Een wijziging hoeft niet altijd gepaard te gaan met de instemming van de werknemer. Op grond van een eenzijdig wijzigingsbeding (tool) of ‘goed werknemerschap’ kan een werkgever een wijziging van een afspraak in de arbeidsovereenkomst afdwingen. Het eenzijdige wijzigingsbeding houdt in dat een onderneming arbeidsvoorwaarden eenzijdig mag wijzigen. Er gelden twee voorwaarden:
Wat kan een werkgever doen als hij bij tegenvallende resultaten een beroep wilt doen op het eenzijdig wijzigingsbeding? Hij kan voor het verlies van het privégebruik van de leaseauto compensatie bieden in de vorm van een redelijke vergoeding per maand met aan afbouwend karakter. Met betrekking tot de 13e maand is het verstandig om de tot dan toe opgebouwde aanspraken van werknemers te reserveren en verder een beperkte opbouw voor de rest van het jaar te regelen. Uiteraard moet hij de tegenvallende resultaten met cijfers kunnen onderbouwen.